Introduction to life of Mahapurush Sri Sri Harideva-5 ( মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় -৫)

We discussed about different types problems   faced in bringing  the life stories of the great personalities of the past in the form of a handwritten master copy . Sometimes ,more than one people of the same or different period of times and localities brought stories of the same Mahapurusha into written form with different types of description and opinions .  Again from one of such handwritten copy available with someone , people used to make more handwritten copies at different times and locations as and when necessary . Patronage from king or other powerful person was necessary to get the writing materials required for preparation of such duplicate copies also . So the scope of  addition,  deletion and alteration cannot be denied in the process of making those duplicate copies . Sometimes , to suit the changed interest of the patrons and the other people in the society  of different times and localities, those type of actions became necessary also . The choice, interest and requirements of the people of different ages and localities are different . Language of expression also differ with change of time and place . So , while making  duplicate copies , all such things were to  be taken care of ,at least to some extent ,to make things acceptable to the people of the particular time and location. Moreover the shapes and volumes of those books written on sheets made from barks of trees etc. were not like a printed book of today . So ,problem of preservation was to be faced .  Of course ,  there were some old methods for preservation of those books in the past . But one of the best suitable method of preservation of the contents was to make fresh copy ,when a particular book was on the verge destruction . Then the conventional type of writing paper was made available for use of general public , more than one century ago. After that , people started making copies of those old types of books  preserved at their home by their forefathers , on those paper. That was done to save the contents of the old books from destruction  . Of course , there were so many other political and other mundane reasons also behind the destruction of those old types of books . But those stories are beyond the scope of our discussion  . Our point is to understand the way through which the life stories of the Mahapurushas reached us centuries after their death. We are also examining the different possibilities of addition , deletion and alterations that may enter into the  life stories of those Mahaurushas . We should keep in mind that the stories that reached  us in the present form ,after long time period of actual living of the Mahapurushas , may differ from their actual life and teachings  to any extent .  (to be continued )

আগৰ কালত মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন বৃত্তান্তৰ এটা হাতে লিখা মূল পাণ্ডুলিপি প্ৰস্তুত কৰাটো কিমান সমস্যাৰ কথা আছিল তাক আগত কৈ অহা হৈছে । কেতিয়াবা আকৌ একেজন মহাপুৰুষৰ জীৱন বৃত্তান্ত  দুজন বা ততোধিক ব্যক্তিয়ে লিখি উলিয়াইছিল । এই লিখক সকল পৃথক পৃথক স্থানৰ আৰু পৃথক পৃথক কালৰ হ’ব পাৰে বা একে ঠাইৰ আৰু একে সময়ৰো হ’ব পাৰে । বহু ক্ষেত্ৰতে এজনৰ বৰ্ণনাৰ সৈতে আনজনৰ বৰ্ণনাৰ মিল নাছিল । নিজৰ হাতত পৰা এনে এটা লিখনীকে মূল বুলি ধৰি লৈ প্ৰয়োজন অনুসৰি তাৰ নকল প্ৰস্তুত কৰি লোৱা হৈছিল । এই নকল সমুহো বিভিন্ন স্থানত আৰু কালৰ ব্যৱধানত প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল । নকল প্ৰস্তুত কৰাৰ সামগ্ৰী যোগান ধৰাৰ বাবেও পৃষ্ঠপোষকৰ প্ৰয়োজন হৈছিল । মূল লিখনীৰ বহুকাল পিচত লিখা নকল সমুহত সেই সময়ৰ পৃষ্ঠপোষক তথা সাধাৰণ লোকৰ গ্ৰ্হণযোগ্য হোৱা ধৰণে সংযোগ ,বিয়োগ তথা পৰিবৰ্ত্তন হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছিল । বহু ক্ষেত্ৰত তেনে কৰাৰ প্ৰয়োজনো অনিবাৰ্য আছিল বুলি ভাবিব পাৰি ।স্থান কালৰ ব্যৱধান অনুসৰি মানুহৰ ৰুচিৰ পৰিবৰ্ত্তন হয় । এশ বছৰ আগৰ কালৰ মানুহৰ বাবে যি প্ৰিয় আছিল , সি এশ বছৰ পিছৰ কালৰ মানুহৰ বাবে অপ্ৰিয় হ’ব পাৰে । এখন ঠাইৰ মানুহে যি ভাল পায় অন্য এখন ঠাইৰ মানুহে তাক বেয়া পাব পাৰে । গতিকে জনসাধাৰণৰ গহণযোগ্য কৰি তোলাৰ কাৰণে স্থান আৰু কালৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি পৰবৰ্ত্তী কালত কৰা নকলসমুহত সংযোগ , বিয়োগ তথা পৰিবৰ্ত্তন হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছিল। তদুপৰি গছৰ বাকলিৰ পৰা প্ৰ্স্তুত কৰা পাতত লিখা কিতাপৰ আকাৰ আৰু আয়তন আজিৰ কালৰ কিতাপৰ দৰে নাছিল । এই পুথিসমুহ দীৰ্ঘকাল ধৰি সংৰক্ষণ কৰি ৰখাৰ সমস্যা আছিল । অৱশ্যে পুৰণি কালতো এইসমুহ সংৰক্ষণ কৰাৰ বাবে বহু উপায় অৱলম্বন কৰা হৈছিল । কিন্তু কোনো এখন পুথি নষ্ট হ’বলৈ উপক্ৰম কৰাৰ লগে লগে তাৰ নকল প্ৰস্তুত কৰটো সংৰক্ষণৰ এক অন্যতম উপায় আছিল । এতিয়াৰ পৰা এক শতাব্দীতকৈ কিছু অধিক কাল পূৰ্বে লিখাৰ কাগজ জনসাধাৰণৰ বাবে উপলব্ধ  হৈছিল । সেই সুবিধাজনক কাগজ উপলব্ধ হোৱাৰ পিচত মানুহে নিজৰ ঘৰত পূৰ্বপুৰুষে সংৰক্ষণ কৰি ৰখা পুৰণি পুথিসমুহত লিখা কথাসমুহ সংৰক্ষণ কৰি ৰখাৰ কাৰণে কাগজত নকল কৰা আৰম্ভ কৰিছিল । অৱশ্যে পুৰণি পদ্ধতিৰে লিখা পুথিসমুহ নষ্ট হোৱাৰ আঁৰত আন বহুতো ৰাজনৈতিক তথা অন্য জাগতিক কাৰণো নথকা নহয় । কিন্তু সেই সমুহ আমাৰ আলোচনাৰ বিচাৰ্য বিষয় নহয় । আমি মাত্ৰ চাব খুজিছো মহাপুৰুষ সকলৰ মৃত্যুৰ অনেক শতাব্দী পিচত কিদৰে তেওঁলোকৰ জীৱন বৃত্তান্ত আমাৰ হাতলৈ আহিছে । আমি চাব খুজিছো এই কাহিনীসমুহত সংযোগ ,বিয়োগ বা পৰিবৰ্ত্তন হোৱাৰ কিমান প্ৰকাৰৰ সম্ভাৱনা থাকিব পাৰে ।আমি মনত ৰখাৰ উচিত যে মহাপুৰুষ সকলৰ মৃত্যুৰ অনেক কালৰ অন্তত আমাৰ হাতত পৰা বৰ্ণনা সমুহ তেওঁলোকৰ প্ৰকৃত জীৱন প্ৰণালী আৰু শিক্ষাৰ পৰা বহু পৰিমাণে পৃথক হ’বও পাৰে । (আগলৈ )

Introduction to life of Mahapurush Sri Sri Harideva-4 ( মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় -8)

We already discussed the necessity of obtaining patronage from the king or other powerful person to bring the thought of a man into written form in the shape of a hand written book, in the past . But the things were not that easy in actual practice. The kings or the powerful men used to extend  patronage for writing the life history of the Mahapushas or on any other subject of their own choice only . The life and teaching of a great personality in spiritual world may be of great value for others . But  it must be equally important  for the concerned patron also . Otherwise , it was not possible to bring his stories in writing for want of patronage . At the same time  , the writer also was to be a man of choice of  the patron . That is to say , the coming up of the life stories of  a Mahapurusha in handwritten form of a book was dependent on so many conditions . That  is , the patron was considering  the writer , the subject of writing , the Mahapurusha about whom the writing was proposed , the length of the story  etc. etc. . Everything  was dependent on the choice of the patron and the choice of the patron was dependent upon his understanding capacity of the subject.  Moreover , sometimes  the writer was also forced  to make additions ,deletions  and alterations in the subject matter to suit the interest of the patron . There were also examples of introduction of things , unnecessarily emphasizing the greatness   of  the kings or powerful men , through these writings,  in return of their patronage . In some cases , the writer was bound to fulfill all those demands from the patrons to avoid stoppage of patronage. Thus after overcoming so many hurdles , finally  one handwritten master copy of the book was produced.  So , while telling something  about the great personalities in spiritual field of the past ,those possibilities of additions , deletions and alterations , in the actual life stories  should be kept in mind (to be continued )

আগৰ কালত লিখিত ৰূপত মনৰ ভাৱ প্ৰকাশ কৰি গ্ৰন্থ প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে ৰজা-মহাৰজা বা অন্য প্ৰতিপত্তিশালী লোকৰ পৃষ্ঠপোষকতা আদায় কৰাটো অনিবাৰ্য আছিল বুলি আগত কৈ অহা হৈছে । কিন্তু পৃষ্ঠপোষকতা আদায় কৰা কামটো বৰ সহজ নাছিল । ৰজা বা অন্য প্ৰতিপত্তিশালী ব্যক্তিয়ে নিজৰ নিজৰ পচণ্ডৰ মহাপুৰুষৰ জীৱন বৃত্তান্ত অথবা অন্য কোনো বিষয়ৰ লিখনী প্ৰস্তুত কৰিবৰ বাবেহে পৃষ্ঠপোষকতা আগ বঢ়াইছিল । এজন মহাপুৰুষৰ জীৱন আৰু আদৰ্শ জনসাধাৰণ  বা লিখকৰ মনত অতি আদৰৰ আৰু শ্ৰদ্ধাৰ বিষয় হ’ব পাৰে । কিন্তু সেইজনা মহাপুৰুষ পৃষ্ঠপোষক জনৰো আদৰ আৰু শ্ৰদ্ধাৰ পাত্ৰ হ’লেহে কাম সমাধা হোৱা সম্ভৱ আছিল । পৃষ্ঠপোষকৰ বুদ্ধিবৃত্তি যদি মহাপুৰুষজনাৰ মহত্ব বুজাত সক্ষম নহয় , তেওঁ যদি সেই বিষয়ত সন্তুষ্ট নহয় অথবা বিষয়টোৰ গুৰুত্ব বুজি নাপায় , তেন্তে লিখনী পুথিৰ আকাৰত লিখি উলিওৱাত সহায় পোৱা সম্ভৱ নাছিল । আনহাতে লিখকজন পৃষ্ঠপোষকৰ প্ৰিয়্পাত্ৰ হোৱাটোও এক অতি প্ৰয়োজনীয় চৰ্ত্ত আছিল্।  গতিকে লিখক, লিখনিৰ বিষয় , পৃষ্ঠপোষকৰ বিষয়বস্তু বুজাৰ ক্ষমতা , যিজন মহাপুৰুষৰ বিষয়ে লিখিব খোজা হৈছে তেওঁৰ সম্পৰ্কে পৃষ্ঠপোষকৰ মনোভাৱ, লিখনীৰ দৈৰ্ঘ  ইত্যাদি অনেক চৰ্ত সঠিকভাৱে পূৰণ হ’লেহে পৃষ্ঠপোষকতা পোৱা হৈছিল আৰু লিখি উলিওৱা সম্ভৱ হৈছিল । বহু সময়ত আকৌ পৃষ্ঠপোষক ৰজা মহাৰজা বা প্ৰভাৱশালী লোকৰ দাবী মানি লিখকে লিখনীৰ মূল কথাখিনিতো সংযোগ, বিয়োগ বা পৰিবৰ্ত্তন  কৰিবলৈ বাধ্য হ’ব লগীয়া হৈছিল । আনকি তেনে লিখনীৰ আশ্ৰয় লৈ পৃষ্ঠপোষক ৰজা বা ক্ষমতাশালী লোকে নিজৰ প্ৰশংসামূলক কথা হকে বিহকে সংযোগ কৰি নিজ মহিমা  প্ৰচাৰ কৰাৰ উদাহৰণো অনেক আছে । অনেক সময়ত পৃষ্ঠপোষকতা যাতে বন্ধ নহয় তাৰ প্ৰতি লক্ষ ৰাখি লিখকে পৃষ্ঠপোষকৰ অন্যায় দাবী অনিচ্ছা সত্বেও পূৰণ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল । এনেদৰে  এশ এটা সমস্যা সমাধান কৰি সকলো চৰ্ত্ত পূৰণ হোৱাৰ পিচতহে লিখকৰ মনৰ কথা লিখিত ৰূপত প্ৰকাশ কৰাৰ সম্ভাৱনা সৃষ্টি হৈছিল আৰু এটা সময়ত লিখকৰ পচণ্ডৰ মহাপুৰুষজনৰ জীৱন বৃত্তান্তৰ এটা মাত্ৰ হাতেলিখা মূল পাণ্ডুলিপি প্ৰস্তুত হৈছিল । লিখিত ৰূপলৈ অহাৰ আগতে আমি ওপৰত কৈ অহা ধৰণে মহাপুৰুষসকলৰ প্ৰকৃত জীৱন বৃত্তান্তত  সংযোগ , বিয়োগ আৰু পৰিবৰ্ত্তন হোৱাৰ সম্ভাৱনা সৃষ্টি হ’ব পৰা পৰিবেশ আছিল । সেই কাৰণে মহাপুৰুষসকলৰ বিষয়ে কিবা কোৱাৰ সময়ত আমি এনে ধৰণৰ যোগ ,বিয়োগ , পৰিবৰ্ত্তন আদিৰ সম্ভাৱনাসমুহৰ কথা  মনত ৰখা উচিত।( আগলৈ )

Introduction to life of Mahapurush Sri Sri Harideva-3 ( মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় -৩)

The life stories of the great personalities in the spiritual field came into written form centuries after the death of those Mahapurushas. There was genuine cause behind it. This may not be clear for general people of the younger generation of this time . People of the present generations are accustomed to easier life style and are enjoying all modern facilities availabe as on today .Hence for understanding those difficulties, people of younger generation should go to the past and think about the situation prevailing at that time. That is ,we are to go back to the prevailing situation of five to six hundred years from now. At that time most of the people were illiterate .So ,things in written form was of no use for them. Facility of education was very limited and hence there were very small number of people with ability to write  . Now a days , if somebody wants to write something , he can get the paper , pen . ink etc readily available in market . But at that time things were not that easy .  The means for  writing , that is - paper , ink , pen etc. were not readily available in the market as on today. Everything was required to be prepared . Writing sheet was required to be prepared by peeling bark from selected varieties of trees. Long and tedious processing involving hard labor was necessary  for making these sheets suitable for writing . Ink was to be prepared by processing barks ,seeds and fruits of verities of trees and creepers etc.  facing too much difficulties . Pen was to be made from feather of birds etc . General people were not able to afford the time ,man power and money needed for these woks . Hence  for writing a book for bringing one’s thought into written form , patronage from the King or other powerful man, having sufficient money and manpower was  essential at that time. (to be continued)

মহাপুৰুষসকলৰ জীৱন বৃত্তান্ত তেওঁলোকৰ মহাপ্ৰয়াণৰ অনেক শতিকা পিচতহে লিখিত আকাৰলৈ আহিছে । ইয়াৰ বহুত যুক্তিসঙ্গত কাৰণো আছে । বৰ্ত্তমানৰ আধুনিক কালত উপলব্ধ হোৱা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ সা-সুবুধাৰ মাজত জীৱন নিৰ্বাহ কৰি থকা নতুন প্ৰজন্মৰ সাধাৰণ লোকৰ বাবে কথাখিনি স্পষ্ট নহ’ব পাৰে । কাৰণসমুহ বুজি পাবৰ বাবে আমি আজিৰ পৰা পাঁচ –ছয়্শ বছৰ আগৰ পৰিবেশ পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে চিন্তা কৰিব লাগিব । সেই সময়ৰ বেছিভাগ মানুহে লিখা পঢ়া কৰিব নাজানিছিল । গতিকে লিখিত আকাৰত প্ৰকাশিত হোৱা কথা তেওঁলোকৰ একো কামত অহাৰ প্ৰশ্ন নাথাকে । শিক্ষা ব্যৱস্থা অতি সীমিত আছিল কাৰণে মুষ্টিমেয় কেইজনমান মানুহৰহে লিখিব পৰাৰ ক্ষমতা আছিল । কোনোবাই লিখিব খুজিলেও লিখাটো আজিৰ দৰে সহজ কথা নাছিল । কাগজ,  চিয়াঁহী , কলম আদি লিখন সামগ্ৰী এতিয়াৰ দৰে বজাৰত সহজতে কিনি ল’ব পৰা বস্তু নাছিল । নিৰ্বাচিত কিছুমান গছৰ বাকলিৰ পৰা লিখনৰ উপযোগী পাত প্ৰস্তুত কৰিব লাগিছিল । গছৰ ছালৰ পৰা লিখাৰ উপযোগী পাত প্ৰস্তুত কৰাটো এক দীঘলীয়া আৰু কষ্টকৰ শ্ৰমসাধ্য কাম আছিল । অনেক কষ্ট আৰু অসুবিধাৰ মাজেৰে বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ গছৰ ছাল , লতা  , ফুল , ফল আদি সংগ্ৰহ কৰি নিৰ্দিষ্ট পদ্ধতিৰে চিয়াঁহী প্ৰস্তুত কৰিব লাগিছিল । লিখাৰ বাবে  চৰাইৰ পাখি আদিৰে কলম তৈয়াৰ কৰা হৈছিল । সাধাৰণ শ্ৰেণীৰ মানুহে ইয়াৰ কাৰণে প্ৰয়োজন হোৱা ধনবল আৰু জনবল সংগ্ৰহ কৰি তেনে কামত হাত দিয়া সম্ভৱ নাছিল । সেই কাৰণে কোনোবাই নিজৰ মনৰ ভাৱনাক পুথিৰ আকাৰত লিখিত ৰূপত প্ৰকাশ কৰিব খুজিলে ৰজা বা প্ৰচুৰ ধনবল আৰু জনবল সম্পন্ন কোনো প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিৰ সহায় লোৱাত বাদ আন একো উপায় নাছিল (আগলৈ )

Introduction to life of Mahapurush Sri Sri Harideva-2 ( মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় -২)

After death of great personalities in the spiritual field, the common people used to describe life stories of those people as per their own understanding and hence the stories differ from man to man . Now , such a common man may be a devotee or follower of one of the  great  personalities  of spiritual field . If such a devotee   is asked  to describe about  his Guru , he will describe as per his own understanding and emotion .  If we love somebody from the core of our heart, all our emotions will flow towards him. We will not see anything bad in him and also make addition to his better qualities in whatever way possible . On the other hand , if we like somebody in general , we speak in a general way about his better side with a mention about his negative side also . Hence description obtained from general people may not always bring a clear picture of actual things. As per understanding of the people of different times , localities , nature of living and field of interest etc., the life and teachings of those great personalities  may be colored to any extent . But this is the only way of expression in the past. Only on the basis of verbal descriptions with additions and alterations for generation  after generation ,the life stories of those great people go on spreading for centuries together after their  death till it comes into a written form .  (to be continued)

 মহাপুৰুষসকলৰ মহাপ্ৰয়াণৰ পিচত সাধাৰণ মানুহে তেওঁলোকৰ জীৱন বৃত্তান্ত নিজে যিদৰে বুজি পায় সেইদৰে বৰ্ণনা কৰে আৰু সেই কাৰণে এজনৰ বৰ্ণনাৰ সৈতে আনজনৰ বৰ্ণনা পৃথক হয় । এজন সাধাৰণ লোক কোনো এজন মহাপুৰুষৰ অনুগামী ভক্ত হ’ব পাৰে । তেনে এজন ভক্তক যদি তেওঁৰ গুৰুৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিবলৈ কোৱা হয় তেন্তে সেই বৰ্ণনা তেওঁৰ বুজাৰ শক্তি আৰু গুৰুৰ প্ৰতি থকা অন্তৰৰ আবেগ অনুভূতি অনুসৰিহে হ’ব । উদাহৰণ স্বৰূপে আমি যদি অন্তৰৰ অবেগ অনুভূতি উজাৰ কৰি কোনো মানুহক ভাল পাওঁ ,তেন্তে তেওঁৰ ভিতৰত আমি একো বেয়া গুণ বিচাৰি নাপাওঁ আৰু তেওঁৰ ভালখিনিকো বঢ়াই কওঁ ।আনহাতে সাধাৰণভাৱে ভাল লগা এজন ব্যক্তিৰ বিষয়ে ক’লে তেওঁৰ ভালখিনি সাধাৰণ ভাৱে বৰ্ণনা কৰাৰ লগতে বেয়াখিনিৰ কথাও উল্লেখ কৰো । সেই কাৰণে সাধাৰণ লোকে দিয়া বৰ্ণনাত মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন আৰু আদৰ্শৰ প্ৰকৃত ছবি স্পষ্ট ৰূপত প্ৰকাশ হয় বুলি ক’ব নোৱাৰি । বিভিন্ন কালৰ , বিভিন্ন স্থানৰ , বিভিন্ন পৰিবেশৰ , বিভিন্ন ৰুচিৰ লোকৰ পৃথক পৃথক বোধ শক্তি অনুসৰি ইয়াত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ৰহন লাগে । কিন্তু অতীত কালত মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন বৃত্তান্ত এনেদৰে প্ৰকাশিত হোৱাত বাদে অন্য একো উপায় নাছিল । লিখিত ৰূপ পোৱাৰ আগলৈকে এনেদৰেই শতাব্দীৰ পিচত শতাব্দী ধৰি  বিভিন্ন জনৰ মোখিক বৰ্ণনাৰ দ্বাৰা মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন আৰু কৰ্মৰাজিৰ বৃত্তান্ত জনসমাজত প্ৰচাৰিত আৰু প্ৰসাৰিত হৈ আহিছে । (আগলৈ )

Introduction to life of Mahapurush Sri Sri Harideva-1 ( মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় -১)

Now before going to the third way of approach towards bondage, as suggested by Guru Haridva , it is considered  to be relevant to say something about Mahapurush Sri Sri Harideva in a simple and non technical way as far as practicable . There are so many difficulties  to be faced while describing the century old way of life and teachings of the great personalities of spiritual field like Mahapurush Sri Sri Harideva. Generally there are huge number of devotees and followers of Mahapurushas or great personalities in the field of spiritual world . It is because of their  personality which can attract people of different interests during their life time . After their passing away also ,people get attracted by their idealism and life style . During that time the devotees and followers of those great personalities ,while describing about these great people , added so many things of their own choice to make the story more attractive . Moreover , the insight of those Mahapurushas was far  wider than the common people of all time .So , their life style also differ from common men . Because of the lack of understanding , the normal behavior of a great personality as per his level of understanding may appear to be abnormal in the eyes of a common people  . For example , a  scientist may sit in his laboratory for research work . He may  be working very hard day and night to find out something very important. He may be sitting there  for days together without coming into contact with any people outside. A common man , not having any knowledge of scientific research ,may think him to be a man of abnormal behavior . The common people cannot understand people of these types properly and so they draw their own conclusion . Likewise the behavior natural  to a great personality in the spiritual field  may appear to be uncommon and  mystic  for a general people  . ( to be continued)

সংসাৰ বন্ধন সম্পৰ্কে তৃতীয় প্ৰকাৰৰ দৃষ্টিভঙ্গীৰ বিষয়ে হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ উপদেশ আলোচনা কৰাৰ পূৰ্বে , মহপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰীহৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পৰিচয় ডাঙি ধৰা অপ্ৰাসঙ্গিক নহ’ব বুলি আমি অনুভৱ কৰিছো । কেইবা শতিকা পূৰ্বে , সেই সময়ৰ পৰিবেশ পৰিস্থিতিৰ মাজত জীৱন নিৰ্বাহ কৰি নিজৰ পৰিচয় প্ৰতিষ্ঠা কৰি যোৱা মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন বৃত্তান্ত আৰু কমৰাজি বৰ্ণনা কৰাৰ বেলিকা অনেক প্ৰকাৰৰ সমস্যা আহে । মহাপুৰুষ সকলৰ ব্যক্তিত্ব অত্যন্ত আকৰ্ষণীয় হোৱা হেতুকে তেওঁলোকৰ জীৱন কালত সমাজৰ বিভিন্ন স্তৰৰ বৃহৎ সংখ্যক ব্যক্তি তেওঁলোকৰ অনুগামী আৰু ভক্ত হয় ।  মহাপ্ৰয়াণৰ পিচতো তেওঁলোকৰ জীৱন আৰু আদৰ্শৰ প্ৰতি মানুহৰ আকৰ্ষণ থাকে । কিন্তু মৃত্যুৰ পিচত মহাপুৰুষ সকলৰ জীৱন বৃত্তান্ত বৰ্ণনা কৰাৰ বেলিকা ভক্তসকলে নিজৰ নিজৰ বিচাৰ বুদ্ধিমতে নানা প্ৰকাৰৰ অলৌকিক আৰু অবিশ্বাস্য কথাকাণ্ড সংযোগ কৰি তাক অধিক আকৰ্ষণীয় কৰাৰ চেষ্টা কৰে । আনহাতে মহাপুৰুষ সকলৰ দৃষ্টিভঙ্গী অনেক উদাৰ আৰু সুকীয়া হোৱা হেতুকে তেওঁলোকৰ আচাৰ আচৰণ আমাৰ দৰে সাধাৰণ মানুহৰ বোধগম্য নহয় । সেই কাৰণে মহাপুৰুষসকলে নিজৰ দৃষ্টিভঙ্গী অনুসৰি কৰা সহজ আৰু স্বাভাৱিক আচৰণকো সাধাৰণ লোকে অস্বাভাৱিক আৰু অলৌকিক বুলি ভাৱে আৰু নিজে যি ধৰণে বুজি পায় তেনেকৈয়ে বৰ্ণনা কৰে । উদাহৰণ স্বৰূপে এজন বৈজ্ঞানিকে  বৈজ্ঞানিক অনুসন্ধানৰ কাৰণে তেওঁৰ পৰীক্ষাগাৰত বহি থাকে । তাত তেওঁ দিন ৰাতিৰ ছেদ ভেদ নোহ্ৱাকৈ কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি কিবা নতুন আৱিষ্কাৰ কৰাৰ চেষ্টা কৰিব পাৰে । গৱেষণাৰ সুবিধাৰ কাৰণে তেওঁ অনেক দিন ধৰি বাহিৰৰ কাৰো সৈতে যোগাযোগ নৰখাকৈ ভিতৰতে সোমাই থাকিব পাৰে । এতিয়া এই আচৰণ এজন বৈজ্ঞানিকৰ বাবে স্বাভাৱিক আচৰণ যদিও বৈজ্ঞানিক গৱেষণা সম্পৰ্কে জ্ঞান নথকা এজন ব্যক্তিৰ মনত এই আচৰণ একেবাৰে অস্বাভাৱিক যেন লাগিব । একেদৰে পাৰমাৰ্থিক জগতত বিচৰণ কৰি উচ্চ চিন্তাত মগ্ন থকা এজন মহাপুৰুষৰ বাবে যি জীৱন প্ৰণালী আৰু আচাৰ আচৰণ স্বাভাৱিক,  সেয়ে এজন সাধাৰণ ব্যক্তিৰ মনত অস্বাভাৱিক আৰু অলৌকিক যেন লাগিব পাৰে । ( আগলৈ )

The Second Way of Approach Towards Bondage-3 ( সংসাৰ বন্ধন সম্পৰ্কে দ্বিতীয় প্ৰকাৰৰ দৃষ্টিভঙ্গী - ৩)

We know that , though we are using the sun like any other thing of our daily use , it cannot be directly used like those. By sitting in the sky, very remote to us, the sun reaches us in the form of light ,heat and rays. By this activity only, it controls all activities on earth . It becomes the cause of birth , growth , existence , change and death of everything in the world . In reality, without the charity of the sun, existence of nothing like plants, animals etc. is possible on this earth . But the sun expects nothing from us in lieu of that . On the other hand , the small people like us ,with our very small capacity , whatever help we extend in charity to other people or society is very negligible both in quality and quantity. But we expect return in the form of service , respect , gratitude, recognition etc. etc. If no return is received , our piece of mind is disturbed. We never keep in mind that, a small entity like us can do very small things only in charity as compared to the sun .In each and every step of life , we cannot survive without taking help from the sun , but we never think of that for a moment also. But the sun is extending all his great favors without paying any attention to our behavior towards it . This type of thoughts expand the capacity of our mind and encourage us to do something for the benefit of others without expecting anything in return . As our capacity is very small , we will be able to do very small things only, in the beginning . But this will encourage us to go ahead with higher thought for further expansion . Expansion of thought level , towards higher and higher goals to reach the ultimate goal, is the aim of all religious practices . Guru Harideva suggested that this type of practice, considering the sun as the object of thought, will definitely help us in proceeding towards that goal .  

আমাৰ নিত্য ব্যৱহাৰ্য বস্তুসমুহৰ দৰে  সূৰ্যক সাক্ষাৎভাৱে  ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি বুলি আমি জানো । সূৰ্য আকাশৰ নিজৰ স্থানত , আমাৰ পৰা অনেক আঁতৰত , অৱস্থান কৰি আছে ।নিজৰ স্থানত থাকিয়ে পোহৰ ,তাপ আৰু কিৰণ আদিৰ দ্বাৰা এই জগতৰ  সমস্ত কৰ্মকাণ্ড নিয়ন্ত্ৰণ কৰি আছে ।সূৰ্যৰ নিয়ন্ত্ৰণতে জগতৰ সমস্তৰে উৎপত্তি হৈছে, উৎপন্ন বস্তু ডাঙৰ দীঘল হৈছে ।সমস্তই নিজৰ নিজৰ আকাৰ আৰু স্থান অনুসৰি অৱস্থান কৰি আছে । বৃদ্ধিৰ পৰিমাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিচত লাহে লাহে ক্ষয়প্ৰাপ্ত হৈ শেষ পৰিণতিৰ পিনে আগ বাঢ়ি আছে আৰু শেষত  মৰণৰ মুখত পৰি ধ্বংস হৈছে । প্ৰকৃতাৰ্থত সূৰ্যৰ অৱদান অবিহনে পৃথিৱীত কোনো প্ৰাণী, উদ্ভিদ ইত্যাদি বৰ্ত্তি থকা সম্ভৱ নহয় । কিন্তু আমাৰ জীৱনত সূৰ্যৰ পৰা পোৱা এনে মহান অৱদানৰ বিনিময়ত সূৰ্যই আমাৰ পৰা একো প্ৰতিদানৰ প্ৰত্যাশা নকৰে । আনহাতে আমাৰ দৰে সামান্য মানুহে ,নিজৰ সামান্য শক্তিৰ দ্বাৰা , অন্য লোকক বা সমাজক কৰা সামান্য উপকাৰৰ বিনিময়ত প্ৰত্যুপকাৰ , কৃতজ্ঞতা ,স্বীকৃতি ইত্যাদি বিচাৰি হাবাথুৰি খাওঁ । সেইবোৰ বিচৰা ধৰণে নাপালে আমাৰ মনত ক্ষোভ উৎপন্ন হয় । আমি এবাৰো ভাবি নাচাওঁ যে আমাৰ দৰে ক্ষুদ্ৰ মানৱে , মানৱ সমাজ তথা পৃথিৱীৰ কল্যাণৰ অৰ্থে আগবঢ়াব পৰা অৱদান সূৰ্যৰ অৱদানৰ তুলনাত কিমান নগণ্য হ’ব পাৰে । জীৱনৰ প্ৰতিটো খোজতে আমি সূৰ্যৰ অৱদানৰ দ্বাৰাই জগতত বৰ্ত্তি আছো , কিন্তু সেই কথা কেতিয়াও মনত নেপলাওঁ। সূৰ্যই আমি কি ভাবিছো বা কি দিছো তাৰ প্ৰতি কোনো ভ্ৰূক্ষেপ নকৰাকৈ নিজৰ কৰ্ম কৰি আছে । এনে প্ৰকাৰৰ চিন্তাধাৰাই আমাৰ মনৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰে – নিজৰ সামন্য শক্তিৰে যিমানখিনি সম্ভৱ নিস্বাৰ্থ ভাৱে কাম কৰাৰ প্ৰেৰণা যোগায় । প্ৰথম অৱস্থাত সামান্য শক্তিৰে কৰা আমাৰ  কৰ্মৰ ফল অতি নগণ্য ৰূপত প্ৰকাশিত হ্’ব পাৰে , কিন্তু ইয়ে আমাৰ ভাৱনাৰ পৰিসৰ ক্ৰমন্বয়ে বৃহত্তৰ কৰি আনে ।ভাৱনাৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰি নিজৰ চেতনাৰ স্তৰ ক্ৰমান্বয়ে উন্নত কৰা আৰু আৰু শেষত পৰম চেতনাৰ লগত একাকাৰ কৰাৰ চেষ্টাই হৈছে সকলো প্ৰকাৰৰ ধৰ্ম সাধনাৰ মূল লক্ষ । সূৰ্যক অৱলম্বন হিচাপে লৈ কৰা ওপৰোক্ত প্ৰকাৰৰ ভাৱনাই এই লক্ষ পূৰণৰ দিশত লৈ যাব পাৰে বুলি মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী হৰিদেৱ গুৰুজনাই আমাক উপদেশ দিছে ।

The Second Way of Approach Towards Bondage-2 ( সংসাৰ বন্ধন সম্পৰ্কে দ্বিতীয় প্ৰকাৰৰ দৃষ্টিভঙ্গী - ২)

Guru harideva suggested us to notice the examples shown by the sun in the sky , for the purpose of broadening our thought level to raise it beyond  body mind complex . This is essential for understanding the actual nature of bondage that we always feel in our worldly life . A thing unknown is very difficult to deal with . So once we understand the actual nature of the bondage , we will be able to find a way out of it .The thought of the sun can lead us in this direction . The presence of the sun is always felt in the sky . At night , though we are not seeing the sun in the sky, we feel the absence of it . The feeling of absence may be a negative feeling, but still it is the feeling of the sun only . For example, when I am outside home , my family members feel my absence  at home , but still then , that is a feeling about me only . The sun is not directly involved with our day to day activities in any way . It is not encouraging or resisting us in any of our work . Still then ,all the activities of human being , plants , animal and the whole nature on earth are influenced by the presence of the sun . It is to be specially noticed here that ,for all such activities, only the presence of the sun is essential , nothing else is required to be done by the sun .  Guru Harideva told that if we go on thinking in this line , our thought level will gradually rise to a higher stage . (to be continued )

হৰিদেৱ গুৰুজনাই আমাৰ চিন্তাৰ স্তৰ উন্নত আৰু পৰিধি বহল কৰি ইয়াক শৰীৰ আৰু মনৰ গণ্ডীৰ উৰ্দ্ধলৈ নিয়াৰ কাৰণে আকাশত বিদ্যমান সূৰ্যই দেখুৱাই থকা  উদাহৰণৰ প্ৰতি আমাৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। জাগতিক জীৱনত আমি সদায় অনুভৱ কৰি থকা বন্ধনৰ অনুভৱৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ বাবে বন্ধনৰ প্ৰকৃত স্বৰূপ কি তাক ভালদৰে জনা প্ৰয়োজন ।  গাঁত এটাৰ ভিতৰত সাপো থাকিব পাৰে নাইবা কোনো মূল্যৱান ধন-ৰত্নও থাকিব পাৰে । কি আছে নজনাকৈ হাতখন গাঁতত ভৰাই দিবলৈ ভয় লাগে । একেদৰে নজনা বস্তুৰ লগত মুখামুখী হ’বলৈও ভয় লাগে । আমাৰ বন্ধন প্ৰকৃততে কি বস্তু তাক ভালকৈ বুজি পালে আমি তাৰ পৰা বাহিৰলৈ অহাৰ পথ বিচৰাটো সহজ হয় । আমাৰ অনুভৱৰ স্তৰ সেই পৰ্যায়লৈ নিয়াৰ বাবে সূৰ্য এক অতি উৎকৃষ্ট অৱলম্বন । আকাশত সূৰ্যৰ স্থিতি আমি সদায় অনুভৱ কৰো । কোনোবাই ভাবিব পাৰে যে ৰাতিৰ আকাশত সূৰ্য নাথাকে । কিন্তু চিন্তা কৰি চালে আমি বুজিব পাৰো যে ৰাতিৰ আকাশত সূৰ্যৰ অনুপস্থিতিৰ অনুভৱ হয় । কোনো বস্তু নাই বুলি হোৱা অনুভৱো সেই বস্তুৰে অনুভৱ । মই যেতিয়া ঘৰৰ পৰা বাহিৰত অন্য ক’ৰবাত থাকো , তেতিয়া পৰিয়ালৰ মানুহে ঘৰত মোৰ অনুপস্থিতি অনুভৱ কৰে । এই অনুপস্থিতিৰ অনুভৱো মোৰ বিষয়ে কৰা অনুভৱ মাত্ৰ। আমি দৈনন্দিন জীৱনত যিসমুহ কৰ্ম কৰি থাকো তাত সূৰ্যৰ কোনো প্ৰত্যক্ষ হস্তক্ষেপ নাই । আমাৰ কৰ্মক সূৰ্যই প্ৰত্যক্ষভাৱে উৎসাহিত নকৰে আৰু তাত বাধাও সৃষ্টি নকৰে । তথাপি মনুষ্য সমাজ , উদ্ভিদ , জীৱ-জন্তুকে ধৰি প্ৰকৃতি জগতৰ অন্তৰ্গত সকলোৰে দ্বাৰা অনুষ্ঠিত হোৱা সমস্ত কৰ্মৰ কাৰ্যক্ৰম সূৰ্যৰ উপস্থিতিয়ে নিয়ন্ত্ৰণ কৰে । ইয়াত আমি বিশেষ ভাৱে লক্ষ কৰা উচিত যে  সমস্তকে নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিবৰ বাবে সূৰ্যৰ উপস্থিতিয়ে যথেষ্ট , তাৰ বাহিৰে সূৰ্যই অন্য একো কৰাৰ প্ৰয়োজন নহয় ।হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে  সূৰ্যক অবলম্বন কৰি আমাৰ চিন্তাধাৰাক এইদৰে আগুৱাই নিলে ভাৱনাৰ পৰিসৰ ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি হয় ।(আগলৈ)