Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva -51 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-৫১)

 

Humble submission of oneself by prostration like a stick in front of the deity is called “Dandavat Pranama”. This is one type of Vandana. According to Guru Haridev “Pradakshina” or circumambulation around the deity or temple of deity is also considered as Vandana.  Guru Harideva tells that with those types of Vandana one’s ego gets gradually destroyed and antahkarana or mind becomes purified. Realization of the presence of God in each and everything around us is said to be the the goal of spiritual practice. Guiding people in this direction Bhagavata tells that the sky, air, fire, water, earth, stars, planets, trees, rivers, seas and all other living and non living beings constitute the body of God. Nothing of this world is separate from God. Knowing this fact people should bow before everything created by God thinking that by doing so he is bowing to God himself. Now, we the common ignorant people see everything separated from each other. We see vast difference between a dog and a Brahmin scholar. In our mind there are vast differences among the varieties of animals, trees, rivers and so on. Under such situation we can not find any justification in the sayings that God is fully available in each and every entity in our surroundings. Clearing those doubts the scriptures tells that water contained in different pots is seen in different shapes. Similarly, one God present in the bodies of different size and shape appears to be different. The brightness of light emitted by a flame of lamp is constant. This brightness appears to be more or less depending upon the cleanliness of the cover of glass around the flame. In a similar way, God equally exists in all entities of the creation but the expression of God differs due to differences in purity of body-mind complex of different entities. When one’s body-mind complex is totally purified then God inside him is fully expressed and in this way an ordinary human being attains the characteristics of God.  Under such condition people can see the presence of God in everybody and bow down before everything in his surroundings. Ashtanga pranama, dandavat pranama and performance of circumamblance of deity and temple are the ways of purification of body-mind complex for reaching  the goal of spiritual practice.(to be continued)

দণ্ডৱৎ অৰ্থাৎ  মাটিত পেলাই থোৱা লাঠিৰ দৰে সৰ্বশৰীৰ মাটিৰ সৈতে সংলগ্ন হোৱাকৈ বিগ্ৰহৰ সন্মুখত শুই নিজকে ঈশ্বৰৰ ওচৰত সমৰ্পণ কৰাকে দণ্ডবৎ প্ৰণাম বুলি কোৱা হয়।বন্দনৰ এয়াও এক প্ৰকাৰ ।হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ মতে ঈশ্বৰৰ বিগ্ৰহ আৰু মন্দিৰ প্ৰদক্ষিণ কৰাকো বন্দন বুলি ধৰা হয় । গুৰুজনাই কৈছে যে দণ্ডৱৎ আৰু প্ৰদক্ষিণ কৰাৰ ফলত মনৰ পৰা অহংকাৰ ভাৱ নাইকীয়া হয় আৰু মন বা অন্তঃকৰণ ক্ৰমান্বয়ে পৱিত্ৰ হয়। আমাৰ চৰিওফালে দেখি থকা জগতখনৰ জড়-জীৱ সমস্ত বস্তুৰ ভিতৰত এক ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব আৱিষ্কাৰ কৰাই পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ লক্ষ্য বুলি কোৱা হৈছে । এই লক্ষ্য সাধনৰ পথত আগবঢ়াই নিয়াৰ উদ্দেশ্যে ভাগৱতত কোৱা হৈছে যে আকাশ ,বায়ু ,অগ্নি, জল ,পৃথিৱী, জ্যোতি , সত্ব , দিক্ , বৃক্ষ ,  সমুদ্ৰাদি জগতৰ সমস্ত বস্তু ঈশ্বৰৰ শৰীৰৰ অন্তৰ্গত । নিজৰ শৰীৰৰ কোনো অংশ যিদৰে আমাৰ পৰা পৃথক নহয় সেইদৰে জগতৰ একো বস্তু ঈশ্বৰৰ পৰা পৃথক নহয় । এই তত্ব জানি লৈ মানুহে ঈশ্বৰে সৃষ্টি কৰা জগতৰ সকলো বস্তুকে অনন্য চিত্তে ঈশ্বৰ জ্ঞান কৰি অৰ্থাৎ  ঈশ্বৰৰ সৈতে কাৰো একো পাৰ্থক্য নাই বুলি ভাৱি প্ৰণাম কৰা উচিত । এতিয়া কথা হৈছে যে আমাৰ দৰে সাধাৰণ অজ্ঞানী লোকে এটা কুকুৰ আৰু এজন বেদজ্ঞ ব্ৰাহ্মণৰ মাজত তুলনাহীন পাৰ্থক্য দেখা পাওঁ ।জীৱ, বৃক্ষ , সমুদ্ৰ ইত্যাদিৰ শৰীৰ আৰু কাৰ্যাৱলীৰ বিশাল পাৰ্থক্য আমাৰ চকুত পৰে ।তেনে স্থলত আমাৰ চাৰিওফালে থকা জগতৰ সৰ্ববস্তুৰ শৰীৰতে এক ভগৱান পূৰ্ণ স্বৰূপত বিৰাজমান বুলি ধাৰণা কৰা আমাৰ বাবে অসম্ভৱ হয় ।এনে সংশয় দূৰ কৰি শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে বিভিন্ন পাত্ৰত ৰখা  পানীৰ আকাৰ বেলেগ বেলেগ হয় । একেদৰে বিভিন্ন আকাৰ-আকৃতিৰ শৰীৰৰ মাধ্যমত এক ঈশ্বৰকে বহুত আৰু পৃথক পৃথক যেন লাগে । চাকিৰ শিখাৰ পৰা একে উজ্বলতাসম্পন্ন পোহৰ নিৰ্গত হয় । কিন্তু শিখাৰ চাৰিওফালে থকা কাঁচৰ আৱৰণৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিছন্নতাৰ পাৰ্থক্য অনুসৰি আৱৰণৰ বাহিৰলৈ অহা পোহৰ কম বা বেছি হয়।একেদৰে এক ঈশ্বৰ প্ৰত্যেক শৰীৰতে পূৰ্ণৰূপে বিৰাজমান হোৱা সত্বেও শৰীৰ-মনৰ পৱিত্ৰতাৰ তাৰতম্য অনুসৰি শৰীৰস্থ ঈশ্বৰৰ প্ৰকাশৰ মাত্ৰা কম বা বেছি হয়। শৰীৰ-মন সম্পূৰ্ণভাৱে শুদ্ধ হোৱাৰ পিছতহে শৰীৰস্থ ঈশ্বৰৰ পূৰ্ণপ্ৰকাশ ঘটে আৰু এনেদৰে সাধাৰণ মানুহ ঐশ্বৰিক গুণসম্পন্ন পুৰুষত পৰিণত হয়।তেনে অৱস্থাতহে মানুহে  জগতৰ সমস্তকে পূৰ্ণ ঈশ্বৰ জ্ঞান কৰি সকলোকে প্ৰণাম কৰিব পাৰে । সেই কাৰণে আৰম্ভণীতে ভগৱানৰ বিগ্ৰহক পূৰ্ণ ঈশ্বৰ জ্ঞান কৰি দণ্ডৱৎ প্ৰণাম, অষ্টাঙ্গ  প্ৰণাম,প্ৰদক্ষিণ আদি কৰাৰ উপদেশ দিয়া হৈছে। ইয়াৰ দ্বাৰা শৰীৰ মন পৱিত্ৰ হয় আৰু তেনে অৱস্থাত জগতৰ সমস্ত শৰীৰতে ঈশ্বৰ দৰ্শন কৰি সকলোকে প্ৰণাম কৰা সম্ভৱ হয় । (আগলৈ)