The “Satra” Institution of Guru Harideva-97(হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠান-৯৭)

 

Guru Harideva tells that self realization or God realization is the prime aim of human life. Also, he  suggests that people living in human society as a normal householder can perform spiritual practice and attain self realization. Scriptures tell that  path of knowledge ,  path of Yoga , path of devotion etc are the ways  of spiritual practice to be performed for attainment of self realization or God realization. It is also told  that though these paths  differ from one another, the result attained by each path is the same,that is, self realization can be attained through performance of spiritual practice by  any one of these paths. Bhagavata explains this with an analogy and Guru Harideva also explains the same thing with similar type of analogy as follows. When it rains, the rain water falls on hills, plain land, and all other places. Then the water comes to  river through various channels and finally by flowing through  river  the water from all places  comes to the ocean. In a similar way the paths of spiritual practice followed by different people may be different but the aim and achievement of all paths is self realization or God realization. Only one type of spiritual practice can not be suitable for all people and so different ways of spiritual practices are suggested in the Vedas and Vedic scriptures.  Bhagavata tells that the path of knowledge, path of yoga etc are suitable for those people who  are disgusted with material life and are interested in living a life detached from family and human society. There is another class of people who are interested to know God but they do not want to be detached from family life and  are interested in enjoyment of material comforts.Though they are not disgusted with material life , they are not very much attached to material life also . Bhagavata suggests that for this class of people the path of devotion is suitable. Now, there is one more class of people who are very much interested in enjoyment of the happiness of material life. They always remain busy with material activities and show no  interest in God . Bhagavata suggests this class of people to perform material activities according to the rules and regulation prescribed in the Vedic scriptures. Also, at  the same time they should keep themselves away from performance of any activities prohibited by the scriptures. It is also assured that if one goes on performing his duties or material activities  in this manner then he can become able to understand the path of knowledge or path of devotion and can follow these paths of spiritual practices  in due course . For imparting practical spiritual education to the last two categories of people Guru Harideva established Satra Institution. (to be continued)

আত্মজ্ঞান লাভ বা ঈশ্বৰানুভূতি লাভ কৰাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা কৰা মানৱ জীৱনৰ প্ৰধান কৰ্ত্তব্য বুলি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে । গুৰুজনাই এই কথাও কৈছে যে সমাজৰ মাজত থাকি স্বাভাৱিক ভাৱে পাৰিবাৰিক জীৱন যাপন কৰিও পাৰমাৰ্থিক সাধনা কৰিব পাৰি আৰু  আত্মজ্ঞান বা ঈশ্বৰ অনুভূতি  লাভ কৰাও সম্ভৱ। শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে আত্মজ্ঞান বা ঈশ্বৰানুভূতি লাভ কৰাৰ বাবে জ্ঞানমাৰ্গ , যোগমাৰ্গ , ভক্তিমাৰ্গ আদি পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ বিভিন্ন উপায়। শাস্ত্ৰত ইয়াকো কোৱা হৈছে যে সাধনাৰ উপায়সমুহ পৃথক পৃথক হ’লেও সকলো উপায়ৰ দ্বাৰা একে ফল পোৱা যায় অৰ্থাৎ ওপৰোক্ত যিকোনো এটা পথ অবলম্বন কৰি সাধনা কৰিলে আত্মজ্ঞান লাভ কৰিব পাৰি বা ঈশ্বৰ দৰ্শন বা ঈশ্বৰক উপলব্ধি  কৰিব পাৰি ।ভাগৱতত এক উপমাৰ সহায়ত কথাখিনি বুজাই দিয়া হৈছে আৰু হৰিদেৱ গুৰুজনাইও একে প্ৰকাৰৰ উপমাৰ সহায়ত কথাখিনি তলত দিয়া ধৰণে বুজাই দিছে । বৰষুণৰ পানী আকাশৰ পৰা পৰ্বত-ভৈয়াম আদিকে ধৰি পৃথিৱীৰ সকলো স্থানত পৰে । সকলো ঠাইত পৰা পানী বিভিন্ন জান-জুৰিৰে বৈ আহি নদীত পৰে আৰু নৈৰে প্ৰবাহিত হৈ অৱশেষত সাগৰত মিলিত হয় । একেদৰে ভিন্ন ভিন্ন প্ৰকাৰৰ সাধনাৰ পথ বেলেগ বেলেগ হ’লেও সকলো প্ৰকাৰৰ পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ একমাত্ৰ লক্ষ্য আৰু উদ্দেশ্য হৈছে আত্মজ্ঞান লাভ বা ঈশ্বৰ প্ৰাপ্তি । একে প্ৰকাৰৰ সাধনাৰ পথ সকলো মানুহৰ বাবে উপযোগী হ’ব নোৱাৰে কাৰণে বেদ আৰু বৈদিক শাস্ত্ৰত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ সাধন পদ্ধতি বৰ্ণনা কৰা হৈছে । কথাখিনি ব্যাখ্যা কৰি ভাগৱতত কোৱা হৈছে যে যিসকল লোকৰ বৈষয়িক সুখ ভোগৰ প্ৰতি বিৰাগ ভাৱৰ উদয় হয় আৰু সংসাৰ, সমাজ আদিৰ পৰা আঁতৰত থাকিব বিচাৰে তেওঁলোকৰ সাধনাৰ বাবে জ্ঞানমাৰ্গ , যোগমাৰ্গ আদি উপযুক্ত পথ । সমাজত এনে এক শ্ৰেণীৰ লোক থাকে যিসকলৰ ঈশ্বৰৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা থাকে কিন্তু তেওঁলোকে সংসাৰতে থাকি বৈষয়িক সুখ-সম্পদ ভোগ কৰি থাকিব বিচাৰে ।এই শ্ৰেণীৰ লোকৰ সংসাৰৰ প্ৰতি বিৰাগ ভাৱ নাথাকে যদিও তেওঁলোক অত্যন্ত বিষয়াসক্তও নহয় ।ভাগৱতে কৈছে যে এই শ্ৰেণীৰ লোকৰ বাবে ভক্তিযোগৰ পথ উপযোগী ।ইয়াৰোপৰি অন্য এক শ্ৰেণীৰ লোক থাকে যিসকলে পৰিবাৰ সমাজ আদি বিষয়ৰ প্ৰতি অত্যন্ত আসক্ত । জাগতিক বিষয়  ভোগ কৰি আনন্দ লাভ কৰাত অত্যন্ত ব্যস্ত হৈ থকা বাবে তেওঁলোক ঈশ্বৰ সম্পৰ্কে একো চিন্তা কৰাৰ অৱকাশ নাপায় । এই শ্ৰেণীৰ লোকক উপদেশ দি ভাগৱতে কৈছে যে তেওঁলোকে বৈদিক শাস্ত্ৰৰ নিৰ্দেশ অনুসৰণ কৰি বৈষয়িক কৰ্মত ব্যস্ত থকা উচিত । ইয়াৰ লগতে যিবিলাক কৰ্ম কৰাৰ ক্ষেত্ৰত শাস্ত্ৰৰ নিষেধাজ্ঞা আছে তেনে কৰ্ম কৰাৰ পৰা সম্পূৰ্ণভাৱে বিৰত থকাও  উচিত। শাস্ত্ৰৰ নিৰ্দেশ কঠোৰভাৱে মানি ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে কৰ্ত্তব্য কৰ্ম কৰি থাকিলে এটা সময়ত তেওঁলোক জ্ঞান মাৰ্গ বা ভক্তি মাৰ্গ অৱলম্বন কৰি সাধনা কৰাৰ বাবে উপযুক্ত হৈ উঠে বুলিও কোৱা হৈছে । হৰিদেৱ গুৰুজনাই পিছত উল্লেখ কৰা দুই শ্ৰেণীৰ লোকৰ পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ সহায়ক হোৱা ধৰণে ব্যৱহাৰিক শিক্ষা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে সত্ৰানুষ্ঠান স্থাপন কৰিছিল । (আগলৈ)