The “Satra” Institution of Guru Harideva-64(হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠান-৬৪)

 

It is already told that the duty of a human being is to lead an ideal human life and finally attain liberation by wise utilization of the human body. For that, it is essential for a human being to know himself and his relation with the world surrounding him correctly . Guru Harideva suggests that unless a human being understands the Jiva or embedded soul or possessor of the body and its relation with the body  , it is not at all possible to know anything correctly. This is because whatever we think about ourselves or the things in our surroundings, we think in terms of the body only. We see or think about human beings, trees, animals, birds, demigods of heavens, demons of nether region and so many things like these .  Bhagavata tells that nothing  of those , that is, whatever we see or feel is  the embedded soul or the possessor of the body. Even the finer faculties like mind, thoughts of mind, intelligence or any other subtle quality inherent in  the body are not the embedded soul. Also, anything that is already manifested in the creation up till now or anything that is  to be manifested in future is not the embedded soul. That is, after elimination of everything as  above, whatever is left, that is the Jiva or the embedded soul in a body. Bhagvata tries to make the things clear to ignorant people like us with some simple analogies as follows. A cultivator cultivates his field and produces grains. Those grains are totally separate from the cultivator though he is closely related with the grain as a producer and owner of the grains. The relation between the embedded soul or Jiva and the body it possesses is also like that. Again ,we know that  fire is totally different from  wood. If we put a piece of wood in fire, the fire enters into the wood and burns it. The fire has no shape and the wood has a definite shape. But during the process of burning, we see the fire in the shape of the piece of wood.  In a similar way the Jiva or possessor of the body enters into a body, activates the body and expresses itself through different activities of the body. We notice the movements and activities of the body and do not think about  the jiva or possessor of the body present behind those movements and activities of the body. Through his Satra institutions Guru Harideva tried to make common people interested to realize the difference between the body and its possessor or Jiva with this type of analysis of the knowledge contained in the Bhagavata. (to be continued)

অতি দুৰ্লভ মনুষ্য শৰীৰৰ সদ্ব্যৱহাৰ কৰি আদৰ্শ মনুষ্য জীৱন যাপন কৰাৰ অন্তত মুক্তি লাভ কৰা মানৱ জীৱনৰ উদ্দেশ্য বুলি আগতে কোৱা হৈছে ।ইয়াৰ বাবে মানুহে প্ৰথমে নিজৰ প্ৰকৃত পৰিচয় কি আৰু তেওঁক চাৰিওফালৰ পৰা আগুৰি থকা জগতখনৰ সৈতে তেওঁৰ সম্পৰ্ক কি তাক শুদ্ধভাৱে জনা প্ৰয়োজন । হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে যেতিয়ালৈকে জীৱ বা আত্মা বা শৰীৰৰ অধিকাৰীৰ বিষয়ে লগতে শৰীৰৰ সৈতে সেই অধিকাৰী বা জীৱৰ সম্পৰ্কৰ বিষয়ে শুদ্ধ জ্ঞান লাভ কৰা নহয় তেতিয়ালৈকে একো কথাই শুদ্ধভাৱে জনা সম্ভৱ নহয় ।ইয়াৰ কাৰণ হৈছে আমি শৰীৰক বাদ দি নিজৰ বিষয়ে বা আমাৰ বাহিৰত থকা জগতখনৰ কোনো বস্তুৰ বিষয়ে একো কথা ভাৱিব নোৱাৰো ।দৈনন্দিন জীৱনত আমাৰ চৰিওফালে আমি মানুহ, গছ-গছনি , জীৱ-জন্তু , চৰাই-চিৰিকতি  দেৱতা , দানৱ, ইত্যাদিকে ধৰি অসংখ্য বস্তু দেখো বা অন্যান্য অসংখ্য বিষয়-বস্তুৰ বিষয়ে চিন্তা চৰ্চা কৰো । ভাগৱতে কৈছে যে জীৱ বা শৰীৰৰ গৰাকী আমি দেখা বা কল্পনা কৰা ওপৰোক্ত ধৰণৰ  কোনো শৰীৰ নহয় । আনকি মন , মনৰ চিন্তা ভাৱনা , বুদ্ধি ইত্যাদিকে ধৰি শৰীৰৰ অন্তৰ্গত অন্য কোনো সুক্ষ্মতৰ আৰু অদৃশ্য কৰ্মশক্তিও জীৱ বা আত্মা নহয় । জগতত এতিয়ালৈকে যি সৃষ্টি হৈছে বা ভৱিষ্যতে যি সৃষ্টি হ’ব পাৰে তাৰ একোৱে জীৱ বা শৰীৰৰ অধিকাৰী নহয় ।ভাগৱতে কৈছে যে এনেদৰে সকলো বাদ দিয়াৰ পিছত যি অৱশিষ্ট থাকে সেয়ে জীৱ বা শৰীৰৰ অধিকাৰী । আমাৰ দৰে সাধাৰণ লোকক এই জটিল কথাখিনি সৰলভাৱে বুজাই দিয়াৰ বাবে ভাগৱতে কিছুমান উপমা প্ৰয়োগ কৰিছে । কোৱা হৈছে যে এজন খেতিয়কে নিজৰ মাটিত খেতি কৰি শস্য উৎপাদন কৰে। উৎপাদক তথা শস্যৰ গৰাকী হিচাপে শস্যখিনিৰ সৈতে খেতিয়কজনৰ অতি ওচৰ সম্পৰ্ক থাকে যদিও শস্য আৰু কৃষক সম্পূৰ্ণ পৃথক । জীৱ আৰু শৰীৰৰ সম্পৰ্কও এনে প্ৰকাৰৰ । আনহাতে আমি জানো যে জানো যে জুই আৰু কাঠ সম্পূৰ্ণ পৃথক বস্তু। এটুকুৰা কাঠ জুইত জাপি দিলে জুই কাঠৰ ভিতৰত প্ৰবেশ কৰে আৰু কাঠৰ টুকুৰাটো পুৰি পেলায় ।জুইৰ কোনো আকাৰ নাই আৰু এটুকুৰা কাঠৰ নিৰ্দিষ্ট আকাৰ আছে । কিন্তু কাঠ পুৰি থকা কালত আমি জুইক কাঠৰ আকাৰ লোৱা দেখা পাওঁ। একেদৰে জীৱ বা শৰীৰৰ গৰাকী শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰে , শৰীৰক কাৰ্যক্ষম কৰে আৰু শৰীৰৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ কাৰ্যৰ মাজেৰে নিজকে প্ৰকাশ কৰে ।আমি শৰীৰৰ কাৰ্যসমুহ লক্ষ কৰি সন্তুষ্ট হৈ থাকো আৰু শৰীৰৰ কাৰ্যৰ অন্তৰালত থকা জীৱ বা শৰীৰৰ প্ৰকৃত গৰাকীৰ বিষয়ে জনাৰ একো প্ৰয়োজন বোধ নকৰো । ভাগৱত শাস্ত্ৰত থকা এনে পৰম জ্ঞানৰ শুদ্ধ বিচাৰ-বিশ্লেষণ কৰি জীৱ বা শৰীৰৰ গৰাকী আৰু শৰীৰৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য জনাৰ বাবে সাধাৰণ লোকক আগ্ৰহান্বিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে হৰিদেৱ গুৰুজনাই সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল । (আগলৈ)