Understanding Guru Harideva’s Approach Towards Unity-152 (একতাৰ অনুসন্ধান সম্পৰ্কত হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ দৃষ্টিভঙ্গী বুজাৰ প্ৰয়াস-১৫২)

 

The Vedas and Vedic scriptures are available in the Sanskrit language. We already discussed about the six subjects ancillary to the study of Vedas and Vedic scriptures in some of our earlier posts. These are called Vedangas or limbs of Vedas. One should study these Vedangas prior to the study of the Vedas and Vedic subjects. After that only one can fully understand the language of Vedas and Vedic scriptures and also the underlying meanings contained in those. Vyakarana or Grammar is one of those six ancillary subjects.  It is told that study of Vedas and Vedic literature without knowledge of Grammar is like witnessing of a natural scenery by a man not having proper eyesight. Ashtadhyaee of Panini, Kalap Vyakaran etc are famous classical Grammars available from very old times. With the passage of time, these grammatical works become very hard to understand even for the scholars of higher knowledge. So in the later periods, some of the famous Grammarians started composing Sanskrit Grammars in a simpler way for the benefit of the people of different times. Prayog Ratnamala is one of such simplified Sanskrit Grammar mostly used in the eastern and north-eastern parts of India since 16^th century CE. It was compiled under the patronization of King Naranarayana of Coochbihar state. The name of the author of this grammar was Purushottam Vidyabagish. He was a well known Grammarian scholar serving in the King’s Court of Coochbihar. We already told that Dwija Ajanabha, the father Guru Harideva, had one younger brother named Padmanabha. This Purushottama Vidyabagish was the son of Dwija Padmanabha. Padmanabha and his wife expired when Purushottama was a young baby. Baby Purushottama was under the care of  Dwija Ajanabha and his wife. At a time when Purushottama was nine years old,  Dwija Ajanabha along with his wife had to leave Dantapur, present Bahari, in the Barpeta District of Assam due to some unavoidable situation. These things we already discussed in some of our earlier posts. Under the situation, Dwija Ajanabha had to keep Prushottama under the care of his maternal uncle residing in nearby Shila village. Later on, Purushottama attained higher education on classical Sanskrit Grammar and got appointed as a scholar in the King’s court at Coochbihar. When Guru Harideva was about to leave Kashi after completion of his education, this Purushottama arrived there for a pilgrimage. There they met each other for the first time and from then onwards, Purushuttama played an important role in the life of Guru Harideva which we will discuss in the coming posts. (to be continued)

 বেদ আৰু বৈদিক শাস্ত্ৰসমুহ সংস্কৃত ভাষাত ৰচনা কৰা হৈছে । আমাৰ আগৰ কেইটামান লিখনিত বেদ আৰু বেদমূলক গ্ৰন্থ সমুহ অধ্যয়ন কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়  ছয়টা সহায়ক বিষয়ৰ কথা কোৱা হৈছে। এই সমুহক বেদাঙ্গ বা বেদৰ অঙ্গ-প্ৰত্যঙ্গ বুলি কোৱা হয়। বেদ আৰু বৈদিক জ্ঞান সমৃদ্ধ শাস্ত্ৰ অধ্যয়ন কৰাৰ আগতে বেদাঙ্গৰ জ্ঞান আহৰণ কৰাৰ প্ৰয়োজন হয় । ইয়াৰ পিছতহে বেদ আৰু বেদানুগত শাস্ত্ৰৰ ভাষা আৰু ইয়াত বৰ্ণনা কৰা বিষয় বস্তুৰ বিষয়ে সম্যক জ্ঞান লাভ কৰিব পাৰি । ব্যাকৰণ হৈছে শুদ্ধ বেদজ্ঞান লাভ কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা ছয় সহায়ক বিষয়ৰ ভিতৰৰ এটা। কোৱা হৈছে যে ব্যাকৰণৰ জ্ঞান নোহোৱাকৈ বেদ আৰু বৈদিক শাস্ত্ৰ অধ্যয়ন কৰাৰ চেষ্টা কৰা আৰু চকুৰ দৃষ্টি শক্তি অবিহনে প্ৰাকৃতিক দৃশ্য দৰ্শন কৰিবলৈ যোৱা একে কথা । পানীনিৰ অষ্টাধ্যায়ী ব্যকৰণ , কলাপ ব্যাকৰণ আদি অতি প্ৰাচীন কালৰে পৰা চলি অহা সুবিখ্যাত বৈদিক শাস্ত্ৰ্ৰীয় ব্যাকৰণ। সময় পাৰ হৈ যোৱাৰ লগে লগে এই বিলাক ব্যাকৰণত লিখা কথা ডাঙৰ ডাঙৰ পণ্ডিত সকলেও বুজাত কঠিন হৈ পৰিছিল। সেই কাৰণে পৰবৰ্ত্তী কালৰ ব্যাকৰণৰ অগাধ জ্ঞানসম্পন্ন পণ্ডিত সকলে বিভিন্ন কালৰ লোকে বুজি পোৱা ধৰণে সহজ সৰল ব্যাকৰণ শাস্ত্ৰ ৰচনা কৰিছিল। প্ৰয়োগ ৰত্নমালা তেনে এখন সহজ ব্যাকৰণ আৰু ই ষোল্ল শতিকাৰ পৰা পূৰ্ব ভাৰত আৰু উত্তৰ পূৱ ভাৰতৰ বিভিন্ন অংশত প্ৰচলিত হৈ আছে। এই ব্যাকৰণ কোচবিহাৰৰ ৰজা নৰনাৰায়ণৰ পৃষ্ঠপোষকতাত প্ৰণয়ণ কৰা হৈছিল। এই ব্যাকৰণ গ্ৰন্থৰ গ্ৰন্থকাৰ আছিল কোচবিহাৰৰ ৰাজসভাৰ বিখ্যাত ব্যাকৰণবিদ পণ্ডিত পুৰুষোত্তম বিদ্যাবাগীশ। আমাৰ আগৰ লিখনিত কৈ অহা হৈছে যে হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ পিতৃ দ্বিজ অজনাভৰ এজন কনিষ্ঠ ভাতৃ আছিল আৰু তেওঁৰ নাম আছিল পদ্মনাভ। আমি ওপৰত উল্লেখ কৰা ব্যাকৰণবিদ পণ্ডিত পুৰুষোত্তম বিদ্যাবাগীশ আছিল দ্বিজ পদ্মনাভৰ পুত্ৰ। পুৰুষোত্তমৰ শিশু অৱস্থাতে  তেওঁৰ পিতৃ পদ্মনাভ আৰু মাতৃৰ মৃত্য হৈছিল । জেঠাক অজনাভ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে শিশু পুৰুষোত্তমক লালন পালন কৰিছিল। পুৰুষোত্তমৰ বয়স ন বছৰমান হোৱাৰ পিছত দ্বিজ অজনাভে নিজ বাসস্থান দন্তপুৰ , বৰ্ত্তমানৰ বৰপেটা জিলাৰ বহৰি গাওঁ,  এৰি যাবলৈ বাধ্য হৈছিল। কি পৰিস্থিতত অজনাভে বাসস্থান ত্যাগ কৰিব লগীযা হৈছিল ইত্যাদি কথা আগতে কৈ অহা হৈছে। দন্তপুৰ এৰি যোৱাৰ সময়ত অজনাভে ভতিজাক পুৰুষোত্তমক ওচৰৰে শিলা গাওঁত থকা মোমায়েকৰ তত্বাবধান ৰাখি গৈছিল। ইয়াৰ পৰাই পুৰুষোত্তমে পানীনি, কলাপ আদি ধ্ৰূপদী ব্যাকৰণৰ উচ্চ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰি কোচবিহাৰ ৰাজসভাৰ সভাপণ্ডিত হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। শিক্ষা সমাপ্ত কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কাশী এৰাৰ প্ৰস্তুতি চলাই থকাৰ সময়তে পুৰুষোত্তম বিদ্যাবাগীশ তীৰ্থ ভ্ৰমণৰ উদ্দেশ্যে কাশীত উপস্থিত হৈছিল। তাতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে হৰিদেৱ গুৰুজনা আৰু পুৰুষোত্তম বিদ্যাবাগীশৰ দেখা সাক্ষাৎ আৰু চা-চিনাকী হৈছিল। ইয়াৰ পিছৰ কালত হৰিদেৱ গুৰুজনাই জ্যেষ্ঠ ভাতৃ পুৰুষোত্তম বিদ্যাবাগীশৰ পৰা অনেক সহায় সহযোগ পাইছিল। যথা স্থানত এই বিলাক কথা কোৱা হ’ব । (আগলৈ)

Understanding Guru Harideva’s Approach Towards Unity-151 (একতাৰ অনুসন্ধান সম্পৰ্কত হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ দৃষ্টিভঙ্গী বুজাৰ প্ৰয়াস-১৫১)

In the Vedic scriptures it is told that  after  recitation of a hymn or mantra for a specific number of times - usually in the hundreds of thousands, the reciter attain blessedness or siddhi . For different mantras this count of recitation differs . It is also told that if the recitation or Japa of Krishna Kavacha Mantra is performed for three lakh times with prescribed spiritual discipline, then one attain siddhi or fruition of this mantra. Till siddhi is attained, one’s mental consent becomes necessary for chanting of a mantra. But after attainment of Mantra siddhi in some mantra, the concerned  mantra always appear in one’s mind  and is chanted automatically without his own willful mental involvement. Attainment of divine blessedness and yogic powers etc are the outcomes of Mantra Siddhi. The scriptures tell that different powers can manifest in a person after attainment of mantra siddhi of a particular mantra . Because of coming of the powers of the mantra  to one’s  behest after attainment of mantra siddhi, it is possible to draw different psychic abilities, depending on the power of the mantra and temperament of the person involved. In the preceding post it is told that Guru Harideva performed japa, that is, silent recitation and meditation of Krishna Kavacha Mantra at Biswanatha temple of Kashi daily at midnight . He performed this pursuit with full devotion, purity of body and mind and also with arduous spiritual discipline. During his four years of stay at Kashi , Guru Harideva completed Japa or recitation  of Krishna Kavacha Mantra for three lakh times and attained mantra siddhi . It is said that as a mark of this attainment he was provided with a physical Krishna Kavacha in the form of a golden  pendant as  blessing from Lord Siva. On the 14^th lunar day of the dark fortnight, just before his leaving of Kashi, when Guru Harideva was meditating on Krishna Kavacha mantra at Biswanath temple, one ascetic came to him . The ascetic conveyed him the blessings  of Lord Siva ,the presiding deity of Biswanatha temple and handed over the Gold pendant charged with the power of Krishna Kavacha mantra to Guru harideva.It is stated that Guru Harideva always used to hold this kavacha keeping it attached to his garland and the same was vanished from his garland just before his death .(to be continued)

 বৈদিক শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে কোনো দেৱতাৰ শক্তিৰ ধাৰক স্বৰূপ কোনো এটা মন্ত্ৰ লাখ লাখ বাৰ জপ কৰিলে জপ কৰা ব্যক্তিজনে মন্ত্ৰসিদ্ধি লাভ কৰে । বেলেগ বেলেগ মন্ত্ৰৰ বেলিকা এই জপ সংখ্যা বেলেগ বেলেগ । শাস্ত্ৰত ইয়াকো কোৱা হৈছে যে শাস্ত্ৰীয় নিয়ম মতে ধ্যানমগ্ন হৈ তিনি লাখ বাৰ কৃষ্ণ কৱচ মন্ত্ৰ জপ কৰিলে এই মন্ত্ৰৰ সিদ্ধিলাভ হয় । সিদ্ধিলাভ লাভ নকৰা পৰ্যন্ত মন্ত্ৰ জপ কৰাৰ বাবে মনৰ ইচ্ছাৰ প্ৰয়োজন থাকে ।কিন্তু কোনো মন্ত্ৰৰ সিদ্ধি লাভ কৰাৰ পিছত সেই বিশেষ মন্ত্ৰ স্বতঃষ্ফূৰ্ত্ত ভাৱে সাধকৰ মনলৈ আহি থাকে আৰু স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ইয়াৰ জপ হৈ থাকে।মন্ত্ৰ সিদ্ধিৰ ফলত দৈৱিক আশীৰ্বাদ , যৌগিক শক্তি সামৰ্থ্য ইত্যাদি লাভ হয় বুলি শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে|কোনো মন্ত্ৰৰ সিদ্ধি লাভ কৰাৰ পিছত সেই মন্ত্ৰৰ অন্তৰ্নিহিত দৈৱিক শক্তি সাধকৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহে। সেই কাৰণে মন্ত্ৰসিদ্ধ সাধকে মন্ত্ৰৰ শক্তিৰ ধৰণ আৰু নিজৰ স্বভাৱ অনুসৰি অনেক ধৰণৰ অসাধ্য সাধন কৰিব পাৰে ।আগৰ লিখনিটোত কৈ অহা হৈছে যে হৰিদেৱ গুৰুজনাই কাশীৰ বিশ্বনাথ মন্দিৰত নিতৌ মাজৰাতি কৃষ্ণ কৱচ মন্ত্ৰৰ জপ আৰু ধ্যান কৰিছিল ।কঠোৰ আধ্যাত্মিক নীতি নিয়মৰ মাজেৰে শৰীৰ আৰু মনৰ পৱিত্ৰতা সাধন কৰি পূৰ্ণ শ্ৰদ্ধা সহকাৰে তেওঁ এই সাধনাত ব্ৰতী হৈছিল ।কাশীত থকা চাৰি বছৰ কালৰ ভিতৰত তেওঁ তিনি লাখ বাৰ এই মন্ত্ৰৰ জপ  সমাপ্ত কৰিছিল আৰু তাৰ ফলত তেওঁ কৃষ্ণ কবচ মন্ত্ৰৰ মন্ত্ৰসিদ্ধি লাভ কৰিছিল । এই সিদ্ধিলাভৰ চিন স্বৰূপে তেওঁ কৃষ্ণ কৱচ মন্ত্ৰৰ শক্তি সঞ্চাৰিত এটা সোণৰ কৃষ্ণকৱচ যন্ত্ৰ উপহাৰ হিচাপে লাভ কৰিছিল । কোৱা হৈছে যে কাশী এৰাৰ ঠিক আগৰ কৃষ্ণা চতুৰ্দশীৰ মাজনিশা বিশ্বনাথ মন্দিৰত ধ্যানমগ্ন হৈ থকা কালত এজন সন্ন্যাসী হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ ওচৰলৈ আহিছিল ।কাশী বিশ্বনাথ মন্দিৰৰ অধিপতি দেৱতা ভগৱান সদাশিৱৰ আশীৰ্বাদ বাণী গুৰুজনাক অৱগত কৰি সেই সন্ন্যাসীজনে গুৰুজনাৰ হাতত উক্ত কৃষ্ণ কৱচ অৰ্পণ কৰিছিল । ইয়াৰ পিছৰ সমগ্ৰ জীৱন কাল গুৰুজনাই কণ্ঠমালাৰ সৈতে সংলগ্ন কৰি লৈ এই কৃষ্ণ কৱচ যন্ত্ৰ ধাৰণ কৰিছিল আৰু মৃত্যুৰ ঠিক আগমুহুৰ্ত্তত এই কৃষ্ণকবচ গুৰুজনাৰ মালাৰ পৰা নিজে নিজে অন্তৰ্ধান হৈছিল। (আগলৈ) 

Understanding Guru Harideva’s Approach Towards Unity-150 (একতাৰ অনুসন্ধান সম্পৰ্কত হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ দৃষ্টিভঙ্গী বুজাৰ প্ৰয়াস-১৫০)

 

In the Vedic scriptures there is mention of Kavacha, that is, the divine armours charged with energies of Gods and Goddesses. Those armours provide protection from the evils in life. Kavachas are named as Lakshmi Kavacha, Narayana Kavacha, Siva Kavacha, Rudra Kavacha, Durga Kavacha etc etc. That is, if a particular Kvacha is charged with the powers of Lord Siva, then that Kavacha is called Siva Kavacha and like that. Kavacha may be in the form of a Kavacha Mantra. In that case, when the Kavacha Mantra is recited according to the rules and regulations described in the scriptures, the reciter gets protection of the God related to that Kavacha. Kavacha may also be in the form of some physical items like cloths, pendants, threads, ornaments etc charged with the power of a particular divinity as per scriptural guidance. In Mahabharata it is mentioned that Karna was provided with Surya Kavcha or aurmour of the Sun God. There are many other examples in the scriptures regarding use of both  types of divine armours by the people. Now, in the scriptures it is told that Krishna Kavacha, that is, the armour charged with the power of Lord Krishna is the most powerful of all Kavachas. It can protect the reciter of the Kavacha Mantra or the holder of the physical item charged with the power of Kavacha Mantra, from all evils at all times. This is because Lord Krishna is the source of all protective powers and his power cannot be compared with the power of any other God or Goddess. Other Gods and Goddesses can give limited protection in accordance with the limited power granted to them by Lord Krishna, the God Almighty. Since Lord Krishna is the most powerful Ultimate God, the Kavacha charged with his power is also the most powerful one and is called the Parama Kavacha or the most powerful protective armour. It is believed that, people who recites the hymns of Krishna Kavacha daily, becomes extra-ordinarily attractive and remains blissful throughout his life. As per scripture, this Parama Kavacha was revealed to Lord Brahma by God Almighty for providing him total protection. It is also told that this Kavacha ,if recited or worn with external and internal purity, bestows the virtues of performance of Ashwamedha and Vajapeya sacrifices  . During his four years of stay at Kashi Guru Harideva used to recite this Krishna Kavacha Mantra everyday at the late hours of night in the famous Bishwanatha temple of Kashi. (to be continued)

 বৈদিক শাস্ত্ৰসমুহত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ কৱচ বা দৈৱিক শক্তিৰ দ্বাৰা লাভ কৰা সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ কথা কোৱা হৈছে। এনে কৱ্চ সমুহে বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ বিপদ আপদৰ পৰা মানুহক ৰক্ষা কৰে। যি দেৱতাৰ শক্তিৰ দ্বাৰা কৱচত শক্তি সঞ্চাৰিত কৰা হয় সেই অনুসৰি দৈৱিক কৱচৰ নামকৰণ কৰা হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে যি কৱচত ভগৱান শিৱৰ শক্তি সঞ্চাৰিত কৰা হয় তাক শিৱ কৱচ বুলি কোৱা হয় ইত্যাদি। এনেদৰে নাৰায়্ণ কৱচ, শিৱ কৱচ, দূৰ্গা কৱচ, সূৰ্য কৱচ আদি বিভিন্ন দেৱ-দেৱীৰ নামযুক্ত কৱচ আছে। কিছুমান কৱচ মন্ত্ৰৰ ৰূপত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ক্ষেত্ৰত শাস্ত্ৰীয় নীতি নিয়ম অনুসৰি কৱচ মন্ত্ৰৰ জপ, পাঠ ইত্যাদি কৰিব লাগে। তেনে কৰিলে কৱচ মন্ত্ৰৰ জপ বা আবৃত্তি কৰা বক্তিয়ে কৱচৰ সৈতে সম্পৰ্কিত দেৱতাৰ দৈৱিক শক্তিৰ সুৰক্ষা লাভ কৰে। কিছুমান কৱচত আকৌ কোনো দেৱতাৰ দৈৱিক শক্তি কৱচ মন্ত্ৰৰ দ্বাৰা শাস্ত্ৰীয় বিধি বিধানমতে বস্ত্ৰ, তাবিজ, সূতা, অলংকাৰ আদি কোনো স্থূল বস্তুত সঞ্চাৰ কৰা হয়। মহাভাৰতত মহাবীৰ কৰ্ণক সূৰ্য দেৱতাই নিজৰ শক্তি সঞ্চাৰিত সূৰ্য কৱচ প্ৰদান কৰিছিল বুলি কোৱা হৈছে । অন্যান্য শাস্ত্ৰতো উভয় প্ৰকাৰৰ দৈৱিক শক্তি সম্পন্ন কৱচ ব্যৱহাৰ কৰাৰ অনেক উদাহৰণ আছে।শাস্ত্ৰত উল্লেখ কৰা হৈছে যে কৃষ্ণ কৱচ, অৰ্থাৎ ভগৱান কৃষ্ণৰ শক্তিযুক্ত কৱচ মন্ত্ৰ অথবা এই কৱচ মন্ত্ৰৰ শক্তি সঞ্চাৰ কৰি তৈয়াৰ কৰা ওপৰোক্ত প্ৰকাৰৰ যন্ত্ৰ বা আহিলা হৈছে সবাতোকৈ উচ্চ শক্তি সম্পন্ন কৱচ। কৃষ্ণ কৱচে  মন্ত্ৰ জপ, পাঠ আদি কৰা ব্যক্তি বা কৱচ মন্ত্ৰৰ শক্তিযুক্ত স্থুল আকাৰৰ যন্ত্ৰ ধাৰণ কৰা ব্যক্তিক সকলো অশুভ শক্তিৰ প্ৰভাৱৰ পৰা সকলো সময়তে ৰক্ষা কৰিব পাৰে। ইয়াৰ কাৰণ হৈছে ভগৱান কৃষ্ণ সমস্ত শক্তিৰ মূল ভাণ্ডাৰ আৰু অন্য কোনো দেৱী-দেৱতাৰ শক্তিৰ সৈতে ভগৱান কৃষ্ণৰ শক্তিৰ তুলনা নহয়। অন্য দেৱতাই ভগৱান কৃষ্ণৰ পৰা লাভ কৰা সামান্য শক্তিৰ দ্বাৰাহে মানুহৰ সামান্য পৰিমাণৰ উপকাৰ সাধন কৰিব পাৰে। যিহেতু ভগৱান কৃষ্ণ স্বয়ং সৰ্বশক্তিমান পৰমেশ্বৰ গতিকে তেওঁৰ শক্তি সঞ্চাৰিত হোৱা কৱচো সৰ্বশক্তি যুক্ত। সেই কাৰণে কৃষ্ণ কৱচক পৰম কৱচ বা শ্ৰেষ্ঠতম কৱচ বুলি কোৱা হৈছে। শাস্ত্ৰীয় বিধি অনুসৰি নিতৌ কৃষ্ণ কৱচ মন্ত্ৰ জপ বা পাঠ কৰা ব্যক্তিৰ অসাধাৰণ আকৰ্ষণী শক্তি থাকে আৰু তেওঁ এক আনন্দময় জীৱন অতিবাহিত কৰিব পাৰে বুলি কোৱা হৈছে। এই পৰম বা সৰ্বোৎকৃষ্ট কৱচৰ জ্ঞান পৰমেশ্বৰে প্ৰথমে ব্ৰহ্মাৰ ওচৰত ব্যক্ত কৰিছিল। সৃষ্টিকাৰ্যত নিযুক্ত থকা ব্ৰহ্মাৰ সৰ্বতো প্ৰকাৰৰ সুৰক্ষাৰ উদ্দেশ্যে এই জ্ঞান দিয়াৰ লগতে পৰমেশ্বৰে ইয়াকো কৈছিল যে বাহ্যিক আৰু অভ্যন্তৰ অৰ্থাৎ শৰীৰ আৰু মন উভয়ৰে পবিত্ৰতা সাধন কৰি এই কৱচ মন্ত্ৰ জপ বা পাঠ কৰিলে বা এই মন্ত্ৰৰ শক্তিযুক্ত যন্ত্ৰ ধাৰণ কৰিলে অশ্বমেধ, বাজপেয় ইত্যাদি যজ্ঞৰ সমান পূণ্যফল পোৱা যায়। কাশীত থকা চাৰিবছৰ কাল হৰিদেৱ গুৰুজনাই নিতৌ গভীৰ নিশা সুবিখ্যাত বিশ্বনাথ মন্দিৰলৈ গৈ এই কৃষ্ণ কৱচ মন্ত্ৰ জপ কৰিছিল। (আগলৈ)