Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-104 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১০৪)

 

Vedic Scriptures tell that  the prime goal of human life is attainment of self- realization or ‘ Atmajnana’ and one’s attachment with his own body is the strongest resistance in the path of that goal . It is already mentioned that the main purpose of the religious teachings of Guru Harideva is  to encourage common people to overcome that resistance and  proceed in the path of self- realization. From our own experience we know that common people like us have to make spiritual practice in parallel to performance  of their familial and social duties. Guru Harideva  was a great scholar of the Vedas, Vedic Philosophy and other Vedic Scriptures of higher order. At the same time   he was well aware of the fact that  it is not possible for  common ignorant people  to understand the contents of those Vedic Scriptures and perform spiritual practice in accordance with the instructions contained there.  To make the things easier for those common householders Guru  Harideva suggests them to follow  the teachings of Bhagavata and live their day to day life in accordance with those teachings. Now, in Bhagavata it is told that if one can correctly understand the difference between the soul and the body then he can become free from attachment with the body. Along with this advice some simple and practical ways of analysis of the subject are also suggested  in  the Bhagavata. In one of such suggestions it is told that the trees bear flowers first . Then  fruits come from the flowers. Those fruits gradually  mature , ripe , deteriorate and finally vanish after sometime.  In a similar way a body of small shape takes birth. Then it gradually grows and becomes young . After completion of  growth the strength , size ,shape etc. of the body reduces gradually. Then, finally the death comes and the body vanishes. That is , the body exists in this world for a limited  period of time starting from birth to till death . Also, during its existence the body is subjected to conditions like birth, growth, deterioration  etc. and finally it vanishes. But the soul exists since prior to birth of the body and entrance of soul in the body is called birth of a body. The changes like birth , growth,  deterioration etc. of the body  do not  have any effect on the soul. Also, the body becomes dead when the soul  abandons it. Based on such knowledge contained in the Bhagavata Guru Harideva tells that by this type of analysis one’s attachment with the body reduces gradually. (to be continued)

বৈদিক শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে আত্ম উপলব্ধি বা আত্মজ্ঞান লাভ মানৱ জীৱনৰ মূল লক্ষ্য আৰু শৰীৰৰ প্ৰতি আসক্তি এই লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰধান অন্তৰায়। এই অন্তৰায় দূৰ কৰি পাৰমাৰ্থিক লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে সৰ্বসাধাৰণ মানুহক উৎসাহিত কৰাটো হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ  ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ মুখ্য উদ্দেশ্য বুলি আগৰ অনেক প্ৰসঙ্গত উল্লেখ কৰি অহা হৈছে। নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা আমি এই কথা সহজে উপলব্ধি কৰিব পাৰো যে  সাধাৰণ লোকে  নিজৰ সাংসাৰিক তথা সামাজিক দায়-দায়িত্বসমুহ পালন কৰাৰ সমান্তৰালভাৱে আত্মোপলব্ধিৰ বাবে চেষ্টা কৰাৰ প্ৰয়োজন হয়। হৰিদেৱ গুৰুজনা নিজে বেদ-বেদান্ত, বৈদিক দৰ্শন আদি উচ্চস্তৰীয় বৈদিক শাস্ত্ৰজ্ঞানৰ অধিকাৰী আছিল। কিন্তু  তেওঁ বুজি পাইছিল যে সাংসাৰিক দায়-দায়িত্ব পালনত সদাব্যস্ত হৈ থকা সাধাৰণ অজ্ঞানী লোকে বেদ-বেদান্তৰ কঠিন তত্বজ্ঞান বুজা সম্ভৱ নহয়। সেয়েহে জনসাধাৰণে যাতে জটিল পাৰমাৰ্থিক তত্বসমুহ সহজভাৱে বুজি লৈ সেইমতে পাৰমাৰ্থিক সাধনা কৰিব পাৰে তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি  গুৰুজনাই ভাগৱত শাস্ত্ৰক আধাৰ গ্ৰন্থ হিচাপে লৈ ধৰ্মতত্বৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰি গৈছে। ভাগৱত শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে  শৰীৰ আৰু আত্মাৰ পাৰ্থক্যজ্ঞানৰ দ্বাৰা শৰীৰৰ প্ৰতি আসক্তি ত্যাগ কৰিব পাৰি । এই উপদেশৰ  লগতে  শৰীৰৰ সৈতে আত্মাৰ পাৰ্থক্য কিদৰে বিচাৰ কৰি চাব পাৰি সেই বিষয়ৰ সৰল জ্ঞানো ভাগৱতত অনেক প্ৰকাৰে দিয়া হৈছে । ইয়াত কোৱা হৈছে যে  গছত ফুল ফুলে , সময় অতিবাহিত হোৱাৰ  লগে লগে   ফুলৰ  পৰা   ফল হয় , সেই ফল ক্ৰমান্বয়ে পুৰঠ হয়,  পকে  , পচে আৰু অৱশেষত  ধ্বংস হয় । একেদৰে এটা ক্ষুদ্ৰ শৰীৰৰ জন্ম হয় ,  শৰীৰৰ আকাৰ ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি হয় , বৃদ্ধি সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত শৰীৰৰ শক্তি-সমৰ্থ্য , আকাৰ আকৃতি আদিৰ ক্ৰমান্বয়ে ক্ষয় হয়  আৰু এটা সময়ত ই বিনাশ প্ৰাপ্ত হয় । জন্মৰ পৰা মৃত্যু পৰ্যন্ত সীমাবদ্ধ্ব কালছোৱাৰ ভিতৰত শৰীৰ জগতত থাকে ।অৰ্থাৎ শৰীৰে জন্ম , বৃদ্ধি-ক্ষয় ইত্যাদি নিত্য পৰিবৰ্ত্তন আৰু বিনাশ আদি অৱস্থাৰ অধীনস্থ হৈ জগতত সাময়িকভাৱে নিজৰ  অস্তিত্ব ৰক্ষা কৰে। কিন্তু আত্মা শৰীৰৰ জন্মৰ পূৰ্বৰে  পৰা থাকে আৰু শৰীৰত আত্মাৰ প্ৰৱেশকে শৰীৰৰ জন্ম বুলি ধৰা হয়। আত্মা শৰীৰত থকা  সময়ছোৱাত শৰীৰত ঘটি থকা পৰিবৰ্ত্তনসমুহৰ সৈতে আত্মাৰ কোনো সম্পৰ্ক নাথাকে  আৰু আত্মাই শৰীৰ ত্যাগ কৰাৰ পিছতে শৰীৰৰ বিনাশ হয়। ভাগৱত শাস্ত্ৰই দিয়া তত্বজ্ঞানৰ আধাৰত হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে শৰীৰ আৰু আত্মাৰ পাৰ্থক্য ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে বিচাৰ বিশ্লেষণ  কৰি থাকিলে শৰীৰৰ প্ৰতি আসক্তি ক্ৰমান্বয়ে কমি আহে। (আগলৈ)