Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-156 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫৬)

 

“I” means my body – at all times of the day and night we feel like that. Verbally we use to say that this is my body. But in actuality if we think for a while then we deeply feel that this body is not mine, instead the body itself is me . In other words we always feel that the body and the soul are one and same. According to scriptures this feeling comes due to very intimate association of the body and the soul. This fact has been explained in the scriptures with an analogy as follows. When an iron rod is kept in touch with fire it becomes hot.  In this case  each component cell of the iron rod acquires heat from fire and as a result the rod becomes hot .  When the rod is isolated from fire then each cell of the rod loses heat and the rod is cooled down again. In a similar way when the soul remains associated with the body each component cell of the body is activated and the body performs its normal function. As soon as the soul is detached from the body the whole body stops functioning or the body dies. That is, if the soul is there then only the body exists, otherwise the body can not exist. In other words the existence of body is dependent upon the presence of soul in the body and the soul can exists without being associated with a body .  In Bhagavata this  fact has been explained with an analogy . There it is said that air , water , earth, fire and ether  are the constituent materials of all bodies present in the creation. But this five basic elements remain outside  the created bodies without being associated with them also . In a similar way the soul remains associated with the bodies and without being associated with the bodies. In the writings of Guru Harideva it is said that the  soul for the entire bodies in the creation is only one. Bhagavata names this unique soul as Lord Krishna. Also , through various stories related with life and  activities performed by Lord Krishna, Bhagavata simplifies the above critical contents of the Vedas and Upanishadas to bring them to the level of the understanding capacity of common people . The aim of the satra institutions established by Guru Harideva is to practically teach people to realize  these facts through the narrations contained  in the Bhagavata . He says that  a person who is thoroughly conversant with the above knowledge and its practical application should be selected as spiritual master or Guru by a disciple . ( to be continued )

“মই” মানে মোৰ এই শৰীৰ – দিন ৰাতিৰ সমস্ত সময় আমি এই কথা অনুভৱ কৰো । মুখেৰে এইটো মোৰ শৰীৰ বুলি কোৱা হয় । কিন্তু অলপ চিন্তা কৰি চালেই আমি গভীৰ ভাৱে অনুভৱ কৰিব পাৰো যে প্ৰকৃততে শৰীৰটো মোৰ নহয় , শৰীৰটোহে মই । অন্যভাৱে ক’ব পাৰি যে শৰীৰ আৰু আত্মা একে বুলি আমি সদায় অনুভৱ কৰি থাকো । শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে শৰীৰৰ সৈতে আত্মা ওতঃপ্ৰোত ভাৱে জড়িত হৈ থকা বাবে আমাৰ এনে অনুভৱ হয় । কথাখিনি তলৰ উপমাৰ দ্বাৰা বুজোৱাৰ চেষ্টা কৰা হৈছে । লোৰ মাৰি এডাল জুইৰ সৈতে সংযুক্ত কৰি ৰাখিলে ইয়াৰ  প্ৰতিটো অণু-পৰমাণুৱে জুইৰ পৰা তাপ গ্ৰহণ কৰে । তাৰ ফলত মাৰিডাল গৰম হয় । মাৰিডাল জুইৰ সংযোগৰ পৰা বিচ্ছিন্ন কৰিলে ইয়াৰ প্ৰতিটো অণু-পৰমাণুৱে তাপ এৰি দিয়ে আৰু মাৰিডাল পুনৰ ঠাণ্ডা হয় । একেদৰে শৰীৰৰ সৈতে আত্মাৰ সংযোগ সাধন হ’লে শৰীৰৰ প্ৰতিটো কোষ কাৰ্যক্ষম হয় আৰু শৰীৰে নিজৰ কাম কৰে । আত্মাৰ সৈতে সংযোগ বিচ্ছিন হোৱাৰ লগে লগে শৰীৰ অকামিলা হয় বা শৰীৰ মৰে । অৰ্থাৎ আত্মা থকিলে শৰীৰ থাকে আৰু আত্মা অবিহনে শৰীৰৰ অস্তিত্ব নাথাকে । অন্যভাৱে ক’ব পাৰি যে শৰীৰৰ অস্তিত্ব আত্মাৰ উপস্থিতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল কিন্তু আত্মা কোনো শৰীৰৰ সৈতে সংযুক্ত নোহোৱাকৈও থাকে । এই কথা বুজোৱাৰ বাবে ভগৱতে তলৰ উপমা প্ৰয়োগ কৰিছে । ইয়াত কোৱা হৈছে যে অগ্নি ,বায়ু , জল ,পৃথ্বী আৰু আকাশ – এই পঞ্চ মহাভূত জগতত সৃষ্টি হোৱা সমস্ত শৰীৰৰ উপাদান । কিন্তু এই পাঁচ উপাদান কোনো শৰীৰৰ সৈতে সংযুক্ত নোহোৱাকৈ মুক্ত অৱস্থাতো  থাকে । একেদৰে আত্মা শৰীৰৰ সৈতে সংযুক্ত হৈও থাকে আৰু শৰীৰৰ সৈতে সংযুক্ত নোহোৱাকৈও  থাকে । ভাগৱতত কোৱা হৈছে  যে সৃষ্টিৰ সমস্ত শৰীৰৰে  আত্মা এক । হৰিদেৱ গুৰুজনাই তেওঁৰ লিখনিত  কৈছে যে  এই এক আত্মাকে ভাগৱতত  ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণ বুলি  কোৱা হৈছে ।  লগতে ভাগৱতত অসংখ্য কাহিনী-উপকাহিনীৰ সহায়ত ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ  জীৱন আৰু কৰ্মৰাজি তুলি ধৰি বেদ-উপনিষদৰ অন্তৰ্গত গভীৰ আত্মতত্ব  জ্ঞান সৰ্বসাধাৰণে বুজিব পৰাকৈ সহজ সৰলভাৱে ব্যাখ্যা কৰা হৈছে । ভাগৱতত  বৰ্ণিত কাহিনী সমুহৰ আধাৰত আত্মতত্ব জ্ঞান আহৰণৰ পথ জনসাধাৰণক ব্যৱহাৰিক ৰূপত বুজাই দিয়াই হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ দ্বাৰা স্থাপিত সত্ৰৰ মুখ্য উদ্দেশ্য ।গুৰুজনাই কৈছে যে ওপৰোক্ত বিষয়-বস্তু সম্পৰ্কত বিশদ জ্ঞান আৰু ব্যৱহাৰিক অভিজ্ঞতা সম্পন্ন ব্যক্তিক শিষ্যই গুৰু হিচাপে গ্ৰহণ কৰা উচিত ।(আগলৈ)   

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-158 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫৮)

 

Guru Harideva was a scholar of the Vedas, Vedic Philosophy, Bhagavata and all other Vedic scriptures. But he was aware of the fact that all people in this world are not educated as like as he himself. Due to various reasons all people are not equal in every respect. We know that during climbing of one ladder by a group  some people remain on the lower steps and some remain on a higher steps in  que in accordance with time and scope of each people. But ultimate aim of every people is to reach the top most stair of the ladder and they reach it sooner or later. Similarly all people reach their own destination sooner or later  according to their own scope and effort. But if proper guidance is provided people can reach the destination earlier. The duty of a spiritual master is to provide that guidance in accordance with the knowledge and instruction  contained in the Vedic Scriptures. Moreover, the knowledge and suggestion shared by the Vedic Sages through the scriptures are meant for the benefit of the whole mankind. So, all people have equal right over those irrespective of their own level of knowledge, understanding and social position. But common people are not aware of this fact. We can try to understand this point as follows. There may be huge property in the name of a person. But unless he knows the fact, he cannot proceed to take possession of his own property. Also, to recover the properties it becomes essential for him to learn the correct procedure of doing that. Similarly, unless a common human being does not know that he has equal right over the huge treasure of knowledge kept preserved for them by the ancient Vedic Sages, he cannot proceed to attain the same . The duty of a spiritual master or Guru is to bring these facts to the notice of common ignorant people and guide them for attainment of the same. Considering these facts Guru Harideva used to keep serious disciples in his hermit at Maneri for their training. The length of the training period was from one to four years depending upon the general merit and capacity of his disciples. After completion this training only they were sent to different place of Kamrupa for educating common people in accordance with  his religious philosophy . ( to be continued)   

হৰিদেৱ গুৰুজনা বেদ , বৈদিক দৰ্শন , ভাগৱত আৰু অন্যান্য বৈদিক শাস্ত্ৰৰ বিদগ্ধ পণ্ডিত আছিল । কিন্তু তেওঁ এই কথাও ভালদৰে জানিছিল যে জগতৰ সকলো মানুহ তেওঁৰ দৰে শিক্ষিত নহয় । বিভিন্ন কাৰণবশতঃ জগতৰ সকলো মানুহ সকলো দিশতে একে সমান হ’ব নোৱাৰে । আমি বহুজনে যেতিয়া একেডাল  জখলা  বগাবলৈ যাওঁ তেতিয়া প্ৰত্যেকজন মানুহৰ নিজস্ব সময় আৰু সুবিধামতে কোনোজন  জখলাৰ ওপৰৰ খোপত আৰু কোনোজন  তলৰ খোপত শাৰী পাতো । কিন্তু জখলাৰ একেবাৰে ওপৰৰ খোপত উঠা প্ৰত্যেকৰে লক্ষ্য আৰু প্ৰত্যেকে  কিছু অগা-পিছাকৈ জখলাৰ একেবাৰে ওপৰৰ খোপ ঢুকি পায় । একেদৰে প্ৰত্যেক মানুহে নিজ চেষ্টা অনুসৰি সোনকালে বা পলমকৈ নিজৰ লক্ষ্যস্থানত উপস্থিত হয় । কিন্তু উপযুক্ত  সহায় সহযোগ পালে মানুহে সোনকালে নিজৰ লক্ষ্যস্থানত উপনীত হ’ব পাৰে । গুৰুৰ কৰ্ত্তব্য হৈছে  বৈদিক শাস্ত্ৰৰ নীতি-নিৰ্দেশনা অনুসৰি মানুহক  তেনে সহায়-সহযোগিতা কৰা । তদুপৰি প্ৰাচীন কালৰ ঋষি-মুনি সকলে শাস্ত্ৰৰ মাধ্যমত   জ্ঞান আৰু উপদেশ সমগ্ৰ সমাজৰ উপকাৰৰ  অৰ্থে দি গৈছে । সেইবোৰৰ ওপৰত জ্ঞানী-অজ্ঞানী নিৰ্বিশেষে মানৱ সমাজৰ সকলো শ্ৰেণীৰ সকলো লোকৰ  সমান অধিকাৰ আছে ।  কিন্তু সকলো মানুহে সেই কথা নাজানে । কথাখিনি বুজাৰ বাবে আমি এনেদৰে চিন্তা কৰি চাব পাৰো  । কোনো এজন ব্যক্তিৰ নামত বৃহৎ পৰিমাণৰ সা-সম্পত্তি থাকিব পাৰে । কিন্তু সংশ্লিষ্ট ব্যক্তিজনে যদি সেই কথা গম নাপায় আৰু  কেনেকৈ উদ্ধাৰ কৰিব লাগে  তাক নাজানে তেন্তে তেওঁ সেই সম্পত্তি নিজৰ অধিকাৰলৈ আনিব নোৱাৰে । একেদৰে বৈদিক শাস্ত্ৰসমুহত ঋষি-মুনিসকলে মানৱ জাতিৰ বাবে অমূল্য জ্ঞানভাণ্ডাৰ সাঁচি ৰাখিছে বুলি নাজানিলে মানুহে সেই জ্ঞান আহৰণ কৰা সম্ভৱ নহয় । গুৰুৰ কৰ্ত্তব্য হৈছে অজ্ঞানী মানুহক সেই জ্ঞান ভাণ্ডাৰৰ সন্ধান দিয়াৰ লগতে তাক কিদৰে আহৰণ কৰিব পাৰি তাৰ শিক্ষা দিয়া। কথাবিলাক এনেদৰে বিচাৰ কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই তেওঁ মানেৰী আশ্ৰমত নিৰ্বাচিত শিষ্যক ৰাখি প্ৰশিক্ষণ দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল । প্ৰশিক্ষণকালৰ দৈৰ্ঘ্য শিষ্যৰ শিক্ষা-দীক্ষা আৰু বুদ্ধিবৃত্তিৰ স্তৰ অনুসৰি একৰ পৰা চাৰিবছৰ পৰ্যন্ত নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল । প্ৰশিক্ষণৰ অন্তত সেইকল প্ৰশিক্ষিত শিষ্যক পুৰণি কামৰূপৰ বিভিন্ন স্থানলৈ পঠিয়াই জনসাধাৰণক ওপৰোক্ত ধৰণৰ ধৰ্মীয় আৰু সামজিক মূল্যবোধৰ শিক্ষা দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল। (আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-154 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫৪)

 

The spiritual practices suggested by Guru Harideva are based on teachings and instructions contained in the Bhagavata. In Bhagavata it is said that  knowledge is earned by a human being through Guru-Disciple tradition only. The knowledge flows from senior to junior or from people  of higher  knowledge to people of lower knowledge or from different living-nonliving entities available in nature. Occurring of different types of natural or unnatural  happenings  in the surrounding world also teach people so many lessons . The people or thing that convey  knowledge is considered as Guru and the people who receive knowledge from the conveyor  is considered as disciple . This is true in case of each kind of knowledge transferred form one source to another. Thus , it is not essential that a human being only can become Guru of  another human being.  In Bhagavata this fact has been explained elaborately through the life story of one very famous and learned sage named Dattatreya. It is said that sage Dattatreya  learnt different useful lessons from twenty four entities  prior to attainment of spiritual perfection . He admitted that the good qualities essential for an ideal human being were learnt by him from various kinds of behavior shown and activities performed by animals , birds ,insects ,reptiles etc. Some activities performed by human being of general householder category also taught him lessons pertaining to spiritual world .  So , he considered  all of them as his Guru . In Bhagavata it is mentioned that he made spiritual practice in accordance with the lessons taught by those Gurus and attained spiritual perfection. Now, from the experience of our life it can be seen that though many useful lessons can be learnt from natural happenings, animals, birds, insects, reptiles etc. all activities performed and all behavior shown by them are not ideal for a human being.  Similarly all types of  spiritual practices  suggested in various types of religious faiths are not suitable for all spiritual practitioners.  Analyzing the things as above Guru Harideva suggests that a  Guru or Spiritual Master with  sufficient knowledge and experiences as above can only discriminate such minutes and  he can suggest correct ways of spiritual practices for the benefit of his disciples. ( to be continued)

হৰিদেৱ গুৰুজনাই নিজৰ শিষ্য আৰু অনুগামী সকলক দিয়া পাৰমাৰ্থিক জ্ঞান আৰু নিৰ্দেশ কৰা সাধনাৰ পথ ভাগৱত শাস্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰিক জ্ঞান আৰু  উপদেশৰ ওপৰত আধাৰিত । ভাগৱতত কোৱা হৈছে যে মানুহে লাভ কৰা জ্ঞানৰ সৈতে  গুৰু-শিষ্য পৰম্পৰা সংযুক্ত হৈ থাকে । জ্ঞানৰ প্ৰবাহ বয়োজ্যেষ্ঠ্যৰ পৰা কনিষ্ঠ পুৰুষলৈ , অধিক  জ্ঞানী পুৰুষৰ পৰা ক’ম জ্ঞানী পুৰুষলৈ অথবা প্ৰকৃতিৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন জীৱ আৰু জড় বস্তুৰ পৰা  মানুহৰ মনলৈ প্ৰবাহিত হয় । জগতত সংঘটিত হৈ থকা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ প্ৰাকৃতিক আৰু অপ্ৰাকৃতিক ঘটনা সমূহেও মানুহৰ অনেক পাঠ শিকায় । যি মানুহ,বস্তু   বা ঘটনাই মানুহক পাঠ শিকায় তাকে গুৰু বুলি ধৰা হয় আৰু যি মানুহে সেই পাঠ গ্ৰহণ কৰে তেওঁক শিষ্য বুলি গণ্য কৰা হয় । এটা উৎসৰ পৰা অন্য এটা স্থানলৈ যি জ্ঞান প্ৰবাহ প্ৰবাহিত হয় সেই সকলোৰে ক্ষেত্ৰত এই কথা সত্য । গতিকে এজন মানুহে অন্য এজন মানুহকে গুৰু হিচাপে গ্ৰহণ কৰিব লাগে বুলি কোনো কথা বাধ্যতামূলক  নহয় । ভাগৱতত মহা জ্ঞানী বিখ্যাত ঋষি দত্তাত্ৰেয়ৰ কাহিনীৰ জৰিয়তে এই কথা বিশদভাৱে ব্যাখ্যা কৰা হৈছে । ঋষি দত্তাত্ৰেয়ই  চৌবিশজন গুৰুৰ পৰা তত্বজ্ঞান লাভ কৰাৰ অন্তত পাৰমাৰ্থিক পূৰ্ণতা লাভ কৰিছিল বুলি ভাগৱতত উল্লেখ কৰা হৈছে । জীৱ-জন্তু , চৰাই-চিৰিকটি . কীট-পতঙ্গ আৰু কিছু সংখ্যক সংসাৰী মানুহৰ পৰা পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ শিক্ষা লাভ কৰিছিল বুলি ঋষি গৰাকীয়ে উল্লেখ কৰিছে ।  লগতে  সেই সকলে দেখুওৱা সাধনাৰ পথ অনুসৰি সাধনা কৰি তেওঁ পাৰমাৰ্থিক পূৰ্ণতা লাভ কৰিছিল বুলিও উল্লেখ কৰিছে ।  সেই  কাৰণে ওপৰত উল্লেখ কৰা  সকলোকে তেওঁ গুৰু জ্ঞান কৰিছিল বুলি কোৱা হৈছে । এতিয়া  আমাৰ নিজৰ জীৱনৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা দেখা যায় যে  জগতৰ ঘটনা-পৰিঘটনা , জীৱ-জন্তু , চৰাই-চিৰিকতি, গৃহস্থ সংসাৰী লোক  ইত্যাদিৰ পৰা শিকিব লগীয়া বা অনুসৰণ কৰিব লগীয়া অনেক কথা থাকে । কিন্তু ইবিলাকৰ সমগ্ৰ আচাৰ আচৰণ আৰু ইবিলাকে কৰি দেখুওৱা সকলো কাম মানুহৰ বাবে অনুকৰণীয় নহয় । একেদৰে জগতত প্ৰবৰ্ত্তিত হৈ থকা সকলো ধৰ্মৰ সমস্ত শিক্ষা আৰু আচাৰ-আচৰণৰ মাজত অনেক শিকিব বা অনুকৰণ কৰিব লগীয়া বিষয় আছে  । কিন্তু এজন মনুহৰ বাবে  সকলো ধৰ্মৰ সকলো সাধনপথ অনুকৰণীয় হ’ব নোৱাৰে । কথাবিলাক ওপৰোক্ত ধৰণে বিচাৰ বিশ্লেষণ কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে পাৰমাৰ্থিক গুৰুৰ ওপৰোক্ত প্ৰকাৰৰ সূক্ষ্ম বিচাৰ আৰু পাৰ্থক্যবোধ  থাকিলেহে তেওঁ শিষ্যক শুদ্ধ পাৰমাৰ্থিক সাধন পথ দেখুৱাব পাৰে । (আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-153 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫৩)

 

A human being takes birth as a little baby. At that time, he does not know anything. Then he gradually grows up day by day under care of his parents and other relatives. During growing up he gradually learns to walk , speak , play and acquire  knowledge of everything essential to live a life in this world . Along with that he  gradually acquires knowledge about the life beyond his normal day to day life in this world. In this  process of learning  so many people become involved as his teachers . Parents , uncles , elder brothers and sisters and other elder relatives from his own family  teach him different lessons both theoretically and practically to make his life easier in this world. In addition to that a human being learns so many things from people of different fields of knowledge and profession present in the society. Moreover, as per Vedic tradition a human being is to be purified by some kinds of Vedic samskara or sacramental rituals. It is suggested that at least ten sacramental rituals are involved during the life time of a human being from his birth to death . Vedic rituals related to eating of traditional  food and cutting of hair for first time  , wearing of sacred thread, performance of marriage ceremony etc. are included in the sacramental process. It is told that performance of those sacramental rituals makes a human being perfect in all respects. Parents, priests and other senior members of the society are entrusted with various kinds of responsibilities in performance of those sacramental  Vedic rituals for the benefit of a human being of the next generation. In this way the senior members of human society make our life easier by transferring their own knowledge and experiences of life  to us . Analyzing the things as above Guru Harideva says that the original source of all kinds of knowledge is the Vedas and the Vedas originates from God Almighty. Thus, the knowledge from God Almighty flows as traditions through our fore fathers generation after generation and we receive those knowledge from people immediately senior to us. So, all seniors members in human society deserve due respect from us. (to be continued)

মানুহ এটি সৰু পানী-কেঁচুৱা হৈ জন্ম গ্ৰহণ কৰে।কেঁচুৱাৰ একো জ্ঞান নাথাকে। পিতৃ-মাতৃৰ আদৰ যত্নত সেই অৱস্থাৰ পৰা লাহে লাহে ডাঙৰ হয় । ডাঙৰ হৈ থকাৰ সমান্তৰালভাৱে খোজ কাঢ়িবলৈ শিকে, কথা ক’বলৈ শিকে , অন্যান্য কথা আৰু কাম শিকে । এনেদৰে এই সংসাৰত জীৱন ধাৰণ কৰি থকাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সমস্ত প্ৰকাৰৰ জ্ঞান আৰু কৌশল ক্ৰমান্বয়ে আহৰণ কৰি এটা সময়ত মানৱ শিশু মানুহত পৰিণত হয় । ইয়াৰ লগতে মানুহে দৈনন্দিন জীৱনত সদায় দেখি থকা  পৰিচিত জগতখনৰ বাহিৰত এখন পাৰমাৰ্থিক জগত আছে বুলিও জানিব পাৰে আৰু সেইখন জগতৰ বিষয়েও অনেক কথা শিকে । পিতৃ-মাতৃ ,  পিতৃ-মাতৃ স্থানীয় লোক, জ্যেষ্ঠ ভাতৃ-ভগ্নী , পৰিয়ালৰ অন্যান্য জ্যেষ্ঠ সদস্য সকলে শিশু কালৰ পৰাই মানুহক কথাবিলাক শিকায়। তদুপৰি সমাজত বসবাস কৰা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ গুণ-জ্ঞান সম্পন্ন লোক আৰু বিভিন্ন  বৃত্তি বা কাজ-কৰ্মত নিযুক্ত হৈ থকা অভিজ্ঞ ব্যক্তিয়ে মানুহক অনেক কথা শিকায়।তাৰ ফলত জগতত জীৱন ধাৰণ কৰি পাৰমাৰ্থিক বিষয়ত মন সংযোগ কৰাটো মানুহৰ বাবে সহজ সাধ্য হয় । তদুপৰি বৈদিক পৰম্পৰা অনুসৰি শৰীৰ-মনৰ পবিত্ৰতা সাধনৰ অৰ্থে কিছুমান সংস্কাৰ কাৰ্যৰ প্ৰয়োজন আছে । তাৰ বাবে  জন্মৰ পৰা মৃত্যুলৈকে কমেও দহোটি  সংস্কাৰ কাৰ্যৰ বিধান বৈদিক শাস্ত্ৰত  দিয়া হৈছে । অন্নপ্ৰাসন ,চূড়াকৰণ , উপনয়ন ,বিবাহ আদি কাৰ্য উক্ত  সংস্কাৰ মূলক কাৰ্য তালিকাৰ অন্তৰ্গত । কোৱা হৈছে যে উক্ত সংস্কাৰ কাৰ্য সমূহৰ দ্বাৰা শৰীৰ মনৰ উৎকৰ্ষ সাধন হয় আৰু তাৰ ফলত  সাধাৰণ মানুহ পূৰ্ণ মানৱত পৰিণত হ’ব  পাৰে। পিতৃ-মাতৃ , পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ লোক আৰু  সমাজৰ বয়োজ্যেষ্ঠ লোকে কনিষ্ঠ সকলৰ  উপকাৰৰ অৰ্থে উক্ত সংস্কাৰ কাৰ্য সমূহ প্ৰতিপালন কৰাৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে ।এনেদৰে মানৱ সমাজৰ বয়োজ্যেষ্ঠ লোক সকলে নিজে সঞ্চয় কৰা জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতাৰ ভাগ দি কনিষ্ঠ সকলক সকলো প্ৰকাৰে সহায় কৰে ।কথাবিলাক ওপৰোক্ত ধৰণে বিচাৰ বিশ্লেষণ কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে বেদৰ পৰাই সকলো প্ৰকাৰৰ জ্ঞান উদ্ভৱ হৈছে আৰু পৰমেশ্বৰৰ পৰা বেদৰ উদ্ভৱ হৈছে ।সেয়েহে ক’ব পাৰি যে পৰমেশ্বৰৰ জ্ঞান পৰম্পৰাৰ মাধ্যমত পুৰুষ-পুৰুষানুক্ৰমে জগতত প্ৰবাহিত হৈ আছে আৰু আমাৰ জীৱনত লগ পোৱা বয়োজ্যেষ্ঠ লোকৰ মাধ্যমত সেই জ্ঞান আমি লাভ কৰি আছো। সেই কাৰণে সমাজৰ সকলো জ্যেষ্ঠ সদস্যই আমাৰ বাবে গুৰু সদৃশ আৰু  তেওঁলোক  যথোচিত সন্মান পোৱাৰ যোগ্য । (আগলৈ)   

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-152 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫২)

 

Guru Harideva says that only one single kind of religious faith and the way of spiritual practices suggested there cannot attract all people. Because of that there are different varieties of religious faiths and various different methods of religious practices are suggested in different religious faiths. But in actuality God Almighty is only one and hence all people are bound to worship only one God Almighty. God appears to be different in the minds of different people and so their ways of worship also differ. Now, for each way of spiritual practice there is Acharya or spiritual teacher. No disciple can attain spiritual perfection without a Guru. So, it is suggested in the scriptures that the disciple of any religious faith must approach a spiritual Guru in accordance with his interest and choice. Or, it can be said that Guru-disciple tradition is there in all kinds  of religious faiths. Considering the things from that angle Guru Harideva says that all Acharyas or spiritual teachers are equally respectable for a disciple irrespective of his own religious faith. We can try to understand this point as follows. In a college various subjects are taught in science, arts and commerce streams. Lessons of different subjects are taught by different teachers qualified in different discipline. In spite of that all teachers are of equal rank and a student is supposed to show equal respect to all teachers irrespective of the field of his own study. In a similar way a disciple is supposed to show equal respect to all Acharyas or spiritual teachers. According to Guru Harideva a disciple of one religious faith should never contempt and envy an Acharya or Guru of any other religious faith. Analysing the things as above Guru Harideva says that it is the duty of a disciple  to learn the above facts regarding Guru and Guru-disciple tradition. He further says that even the sacrifices , charities , pilgrimage , penance etc performed by a disciple without obtaining recommendation and guidance from his Guru cannot bring due spiritual benefit. (to be continued)

হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে মাত্ৰ এক প্ৰকাৰৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু  সেই বিশ্বাসৰ সৈতে সংযুক্ত উপাসনা-পদ্ধতি তথা আচাৰ-আচৰণে সকলো লোকক আকৰ্ষণ কৰিব নোৱাৰে । সেই কাৰণে জগতত অনেক প্ৰকাৰৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাস  আছে আৰু তাৰ লগতে সেই বিশ্বাস সমুহৰ সৈতে সংলগ্ন বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ উপাসনা পদ্ধতি ইত্যাদিও আছে । কিন্তু প্ৰকৃতাৰ্থত পৰমেশ্বৰ এক আৰু সেই কাৰণে সকলো লোকে সেই একেজন পৰমেশ্বৰকে উপাসনা কৰাৰ বাবে বাধ্য । এক পৰমেশ্বৰ বিভিন্ন লোকৰ মনত বিভিন্ন ধৰণে প্ৰতিভাত হয় আৰু সেই কাৰণে বিভিন্ন লোকৰ উপসনা পদ্ধতিও পৃথক পৃথক হয় । এতিয়া কথা হৈছে যে  প্ৰত্যেক ধৰ্ম বিশ্বাস আৰু উপাসনা পদ্ধতিৰ  শিক্ষা প্ৰদান কৰাৰ বাবে  আচাৰ্য বা  গুৰু আছে । গুৰুৰ পৰা শিক্ষা গ্ৰহণ নকৰাকৈ কোনো শিষ্যই পাৰমাৰ্থিক পূৰ্ণতা লাভ কৰিব নোৱাৰে । সেয়েহে শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে প্ৰত্যেক শিষ্যই নিজৰ ৰুচি আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস অনুযায়ী গুৰু গ্ৰহণ কৰিব লাগে । অথবা ক’ব পাৰি যে  সকলো পন্থাৰ  ধৰ্মীয় বিশ্বাসতে গুৰু-শিষ্য পৰম্পৰা আছে ।কথাবিলাক ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে বিচাৰ বিবেচনা কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে শিষ্যৰ নিজা ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু উপাসনা পদ্ধতি যিয়ে নহওক কিয় সকলো ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু আচাৰ্য বা ধৰ্মগুৰু শিষ্যৰ বাবে সমানে সন্মান যোগ্য ব্যক্তি। কথাখিনি বুজাৰ বাবে আমি তলত দিয়াৰ দৰে চিন্তা কৰি চাব পাৰোঁ। এখন মহাবিদ্যালয়ত ক’লা , বিজ্ঞান , বাণিজ্য আদি বিভিন্ন শাখাত বিভিন্ন বিষয়ৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰা হয় । প্ৰতিটো শাখাত বিভিন্ন বিষয়ৰ শিক্ষকে বেলেগ বেলেগ বিষয়ৰ পাঠ শিকায় যদিও সকলো শিক্ষক সমমৰ্যাদা সম্পন্ন। ইয়াতে এজন ছাত্ৰই নিজে যি বিষয় নপঢ়ক  কিয় মহাবিদ্যালয়খনৰ সকলো বিষয়ৰে শিক্ষক ছাত্ৰজনৰ বাবে সমানে সন্মানীয়। একেদৰে মানৱ সমাজৰ সকলো প্ৰকাৰৰ ধৰ্মপন্থাৰ সকলো আচাৰ্য বা গুৰুৰ প্ৰতি এজন শিষ্যই সমান সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰা উচিত ।হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে কোনো শিষ্যই নিজৰ ধৰ্ম পন্থাৰ বাহিৰৰ অন্য কোনো আচাৰ্য বা ধৰ্মগুৰুক অৱমাননা আৰু ঈৰ্ষা কৰিব নালাগে ।  কথাবিলাক ওপৰোক্ত ধৰণে পৰ্য্যালোচনা কৰি শিষ্যই গুৰুতত্ব আৰু গুৰু-শিষ্য পৰম্পৰা সম্পৰ্কে পৰ্যাপ্ত জ্ঞান আহৰণ কৰা উচিত । গুৰুৰ অনুমতি আৰু  পৰিচালনা অবিহনে শিষ্যই অনুষ্ঠিত কৰা যাগ-যজ্ঞ-দান-তপ-জপ আদি সাধনা সমূহৰ দ্বাৰা আশানুৰূপ পাৰমাৰ্থিক ফল লাভ নহয় । গুৰুজনাই লগতে কৈছে যে সকলো ধৰ্ম পন্থাৰ ক্ষেত্ৰতে ওপৰোক্ত শাস্ত্ৰীয় নিৰ্দেশ সমূহ  প্ৰযোজ্য।(আগলৈ)        

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-151 (হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৫১)

 

According to Guru Harideva a spiritual master should be merciful, humble and truthful. He should be equal to all, faultless, magnanimous, mild and clean. A spiritual master should not be inclined towards material possessions like money, land and other worldly wealth and properties etc. All activities performed by a Guru should be for the welfare of everyone. Guru should be peaceful and desireless. Guru should remain  free from last, anger, greed, pride, illusion and envy. The Guru should be sober and of respectable  personality . A Guru should be grave, compassionate, friendly, expert and poetic. A guru should not have feelings of false prestige. A true spiritual master should be well versed  original Vedic texts along with the six auxilliary vedic disciplines namely Phonetics (Shiksha), Rituals (Kalpa) ,Grammar ( Vyaakarana ), Etymology (Nirukta ) , Meter (Chandas ) and Astronomy  (Jyotisha). He should  thoroughly know the doctrines and traditions related to various religious faiths . Guru Harideva further says that a spiritual master with the above qualities  can  clear all  doubts that appear in the mind a disciple and guide the disciple  in leading  a successful spiritual life . A spiritual master who is able to enlighten the mind of disciples by his  knowledge pertaining to  the sacred traditions  and doctrines followed in the path of devotion  of Lord Vishnu , is   like the gem that can give anything desired by his disciple . In this way Guru Harideva gives a big list of the qualities of a Spiritual Master or Guru and then says that an ardent  devotee of Lord Krishna can acquire all the qualities mentioned above . He says that a Guru with those qualities should not be treated as an ordinary human being . A Guru with the above qualifications can be a considered as respectable leader of the Brahmins ( Knower of Brahma) and spiritual master of the entire human community . As like as God Almighty , such a Guru also deserves immediate veneration from all habitants in the entire planetary systems of the creations . ( to be continued )

হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে পাৰমাৰ্থিক গুৰু  দয়াশীল , বিনয়ী আৰু সত্যবাদী হ’ব লাগে ।গুৰু সকলোৰে প্ৰতি সমভাৱাপন্ন , দোষমুক্ত , উদাৰ ,কোমল আৰু পৱিত্ৰ অন্তৰৰ হ’ব লাগে। পাৰমাৰ্থিক গুৰু বৈষয়িক বিষয়-বস্তু , সা-সম্পদ ইত্যাদিৰ প্ৰতি আসক্ত হোৱা উচিত নহয়। গুৰুৱে কৰা যিকোনো কৰ্ম জগতৰ সকলোৰে বাবে মঙ্গল দায়ক হ’ব লাগে । গুৰু শান্ত আৰু অনাসক্ত হ’ব লাগে ।গুৰু কেতিয়াও আৰু কোনো অৱস্থাতে কাম ,ক্ৰোধ্, লোভ,মোহ, অহংকাৰ আৰু ইৰ্ষাৰ বশবৰ্ত্তী হোৱা উচিত নহয়।প্ৰশান্ত চিত্ত গুৰুৰ ব্যক্তিত্বই সকলোকে আকৰ্ষণ কৰিব পাৰে।গুৰু ধীৰ-গম্ভীৰ স্বভাৱ যুক্ত  , ধৈৰ্য্যশীল , বন্ধুতুল্য , দক্ষ আৰু  কবিসুলভ মনৰ অধিকাৰী হ’ব লাগে । গুৰু বেদ আৰু বেদাঙ্গ শাস্ত্ৰ অৰ্থাৎ শিক্ষা ,কল্প , ছন্দ , ব্যাকৰণ ,নিৰুক্ত আৰু জ্যোতিষ শাস্ত্ৰত পাৰদৰ্শী হ’ব লাগে। ধৰ্ম সম্পৰ্কীয় মতবাদ সমূহ আৰু বিভিন্ন ধৰ্মমতৰ ঐতিহ্য আৰু পৰম্পৰা সম্পৰ্কে গুৰুৰ শুদ্ধ জ্ঞান থাকিব লাগে।হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে শিষ্যৰ মনত উদয় হোৱা সকলো সন্দেহ সংশয় দূৰ কৰি শিষ্যক পাৰমাৰ্থিক পথত আগুৱাই নিয়াৰ বাবে ওপৰোক্ত গুণ-জ্ঞান-গৰিমা  সম্পন্ন গুৰুতকৈ উপযুক্ত ব্যক্তি দ্বিতীয় কোনো থাকিব নোৱাৰে। বৈদিক শাস্ত্ৰজ্ঞান আৰু ঐতিহ্য-পৰম্পৰাৰ শুদ্ধ বিচাৰ-বিশ্লেষণৰ দ্বাৰা মন উদ্বুদ্ধ কৰি শিষ্যক বিষ্ণু ভক্তিৰ প্ৰতি আকৃষ্ট কৰিব পৰা গুৰু মহাৰত্ন  সদৃশ । তেনে গুৰুৰ পৰা  শিষ্যই যি বিচাৰে তাকে পাব পাৰে ।এনেদৰে হৰিদেৱ গুৰুজনাই উপযুক্ত পাৰমাৰ্থিক গুৰুৰ লক্ষণসমূহ  বিস্তাৰিতভাৱে বৰ্ণনা কৰাৰ অন্তত কৈছে যে  একান্ত কৃষ্ণভক্ত ব্যক্তিয়ে গুৰুৰ সমস্ত গুণ আয়ত্ব কৰিব পাৰে ।সকলো গুণ-লক্ষণ যুক্ত   গুৰুক সাধাৰণ মানুহ হিচাপে গণ্য কৰিব নোৱাৰি ।সমস্ত সৎ গুণসম্পন্ন গুৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ ভিতৰত  শ্ৰেষ্ঠ আৰু সমগ্ৰ মানৱ সমাজৰ পাৰমাৰ্থিক গুৰু বুলি বিবেচিত  হয়। পৰমেশ্বৰৰ যিদৰে বিশ্ব ব্ৰহ্মাণ্ড সমস্ত লোকৰ পূজ্য সেইদৰে  সৰ্বগুণ সম্পন্ন  গুৰুও সকলোৰে পূজ্য ।( আগলৈ )