Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-186 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮৬)

 

Guru Harideva established his first Satra Institution at Bahari, in Barpeta District of Assam, in the year 1453 CE. The historical  and other literary records of the  medieval (13th- 19th century) Assam show  that the social position of the women population during that time was very pathetic. It is recorded that women had to bear major responsibilities to look after the family members . The happiness and prosperity of the household were mostly dependent upon the hard work of the women members. For example, without food and cloth no human being can survive. Also, we know that starting from cultivation to making the  grains ready as food,  lots of works are involved.  Right from cultivation of cotton to weaving of cloths from cotton thread huge amount of works are to be  done. During that time there was no modern machinery as like as present days to help those works. All those activities are to be done by manual labor and mostly women had to perform those activities .  Also, women were married at very young age. After that they had to give birth to children in large numbers and keep themselves engaged in bringing up their children . Moreover , in medieval ages polygamy was  practiced . Common people also used to marry more than one wife and because of that the atmosphere of living in most of the household were not peaceful for women. In short it can be said that in medieval society women were treated as physically and mentally inferior and their only duty was to obey the instructions of their husband and other influential male members of the society. Practically they remained  trapped in household and agricultural activities for the whole life . The description given above is very simple outline of the conditions of women at the time of establishment satra in Assam by Guru Harideva. In actuality the situation was worse than that . Under such situation  it was not easy for common women of the society  to come to satra and participate in  religious and social educational program conducted through the Satra Institution. Guru Harideva was aware of this fact. In spite of that he granted equal right of entry and participation to man and women in all affairs of the Satra. We will try to discuss this point further in the coming  posts ( to be continued)

হৰিদেৱ গুৰুজনাই ১৪৫৩ খৃঃত বৰপেটা জিলাৰ বহৰিত প্ৰথমখন সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল । মধ্য যুগ ( ত্ৰয়োদশ -উনবিংশ শতিকাৰ )ৰ অসমৰ ইতিহাস আৰু অন্যান্য প্ৰকাৰে লিপিবদ্ধ কৰা  তথ্য বিচাৰ কৰি চালে দেখা যায় যে পঞ্চদশ শতিকাত হৰিদেৱ গুৰুজনাই সত্ৰ স্থাপন কৰা কালত অসমৰ সমাজ ব্যৱস্থাত  সাধাৰণ পৰিয়ালৰ মহিলা সকলৰ অৱস্থা পুতৌলগা আছিল । গৃহস্থ ঘৰৰ অসংখ্য প্ৰকাৰ কাজ কৰ্মৰ ভিতৰৰ বেছি ভাগ কামৰ দায়িত্ব মহিলা সকলে পালন কৰিছিল । মহিলা সকলে কৰা কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ ওপৰত সৰহ সংখ্যক পৰিয়ালৰ সদস্য সকলৰ সুখ-সমৃদ্ধি নিৰ্ভৰশীল আছিল । উদাহৰণ স্বৰূপে ক’ব পাৰি যে খাদ্য আৰু বস্ত্ৰ অবিহনে মানুহ বাছি থাকিব নোৱাৰে । পথাৰত খেতি কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি উৎপাদিত শস্যক খাদ্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰালৈকে অনেক কাম কৰাৰ প্ৰয়োজন হয় । একেদৰে কপাহৰ খেতি কৰি সেই কপাহৰ পৰা সূতাৰ পৰা বস্ত্ৰ বৈ উলিওৱালৈ অনেক কাম । তেতিয়াৰ দিনত এই বিলাক কামৰ বাবে আজিকালিৰ দৰে উন্নত যন্ত্ৰ-পাতি নাছিল । সকলো কাম মানুহে নিজে শ্ৰম কৰি সম্পাদন কৰিছিল আৰু ইয়াৰে সৰহভাগ কাম মহিলা সকলে কৰিছিল । তাৰোপৰি কম বয়সতে মহিলা সকলক বিয়াৰ বাবে বাধ্য কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ পিছত বহুকেইটা সন্তান জন্ম দিয়া আৰু সেই সন্তানৰ পালন পোষণৰ দায়িত্বও মহিলা সকলেই ল’ব লগীয়া হৈছিল । ইয়াৰোপৰি মধ্যকালীন সমাজত বহু বিবাহ প্ৰথা প্ৰচলিত আছিল । সাধাৰণ শ্ৰেণীৰ গৃহস্থ লোকৰো একাধিক পত্নী আছিল । ইয়াৰ ফলত মহিলা সকলে সদায় এক অশান্তিময় পৰিবেশ পৰিস্থিতিৰ মাজত থাকিবলৈ বাধ্য হৈছিল । মুঠতে ক’ব পাৰি যে  মধ্যযুগৰ অসমীয়া সমাজত মহিলাসকলক পুৰুষতকৈ কম বুদ্ধিবৃত্তি সম্পন্ন আৰু  নিম্ন খাপৰ প্ৰাণী বুলি গণ্য কৰা হৈছিল । স্বামীৰ আদেশ মতে কাম কৰা আৰু সমাজৰ গণ্য-মান্য পুৰুষ সকলে বান্ধি দিয়া নীতি নিয়ম অনুসৰি চলাটো মহিলাসকলৰ একমাত্ৰ কৰ্ত্তব্য বুলি ধৰা হৈছিল । সমগ্ৰ জীৱন মহিলা সকলক গৃহকৰ্ম আৰু কৃষি কৰ্মৰ আৱেষ্টনীত আৱদ্ধ কৰি ৰখা হৈছিল । ওপৰত মধ্যযুগৰ মহিলাৰ অৱস্থা সম্পৰ্কে সাধাৰণ আভাসহে দিয়াৰ চেষ্টা কৰা হৈছে। প্ৰকৃত পৰিস্থিতি ইয়াতকৈও বেয়া আছিল বুলি ধৰিব পাৰি । ওপৰৰ কথাখিনিৰ পৰা বুজিব পাৰি যে হৰিদেৱ গুৰুজনাই  অসমত সত্ৰ স্থাপন কৰাৰ সময়ত  মহিলা সকলে সত্ৰলৈ গৈ পাৰমাৰ্থিক আৰু সাংসাৰিক বিষয়ৰ শুদ্ধ শিক্ষা ল’ব পৰা ধৰণৰ পৰিবেশ পৰিস্থিতি নাছিল ।  এই কথা জানিও গুৰুজনাই সেই কালতে নিজৰ সত্ৰানুষ্ঠানত মহিলাৰ প্ৰৱেশ আৰু শিক্ষা গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত পুৰুষৰ সমান অধিকাৰ প্ৰদান কৰিছিল । এই বিষয়ে পৰবৰ্ত্তী লিখনিত বিস্তাৰিতভাৱে কোৱাৰ ইচ্ছা থাকিল । ( আগলৈ )

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-185 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮৫)

 

We see that  human life ends as soon as the human body is destroyed. But in Bhagavata and other Vedic Scriptures it is said that this is not the end of everything. This is only one temporary phase of expression  of the eternal soul in association with a particular body. Scriptures say that after death of the present body the Jiva or bonded soul associated with the body migrates to another body. This body may be of any type out of innumerable types of  plant ,animal or other bodies of category lower than human body. Or the soul may reappear in a new  human  body .Or  it may reappear in the body of a demigod  of heaven of category higher than human body . It is said that the next body for the soul depends upon the outcomes of some selected activities performed by a human being in the current human life and past lives prior to that. After expiry of the life of that body the soul  again migrates to another newer body selected as above. In this way the soul has to migrate from one body to another in an unending cycle of birth and death and enjoy the happiness and sorrow related with those bodies. Now, Guru Harideva says that a human being can try to liberate the Jiva or soul associated with his body from further migration and thus he can stop the endless cycle of birth and death. This facility is available for a human being because of his possession of  a human body. No other body of any category higher  or lower than human body can avail this facility . Based on teachings of Bhagavadgita, Bhagavata  and other Vedic Scriptures Guru Harideva suggests that if a human being performs all of his day to day activities considering them as activities of God and surrenders the outcomes of those activities to God then the soul associated with his body need not migrate further to another body as a result of activities performed by him in the current human life . Moreover , if he surrenders himself to Lord Krishna – the God Almighty, as an ardent devotee then the accumulated residual outcomes of his activities performed in the past lives are destroyed . Thus the necessity of migration of his soul to another body after death of the present body ends.  Analyzing the things as above Guru Harideva Guru Harideva says that a human being should seriously try to liberate the soul associated with his body in the above way and in the current life itself  . (to be continued )

আমি দেখা পাওঁ যে মানৱ শৰীৰ ধ্বংস হোৱাৰ লগে লগে মনুষ্য় জন্মৰ অন্ত পৰে । কিন্তু  ভাগৱত আৰু অন্যান্য বৈদিক শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে ইয়াতে সকলো শেষ নহয় । মানৱ শৰীৰত জন্ম কৰি মানুহ হিচাপে সংসাৰত বিচৰণ কৰাটো চিৰন্তন অবিনাশী  আত্মাৰ এক পৰ্যায়ৰ অস্থায়ী প্ৰকাশ মাত্ৰ । শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে এটা মানৱ শৰীৰৰ মৃত্যু হোৱাৰ পিছত জীৱ বা শৰীৰত আৱদ্ধ আত্মা অন্য এটা নতুন শৰীৰলৈ গতি কৰে । সেই নতুন শৰীৰ গছ-গছনি ,জীৱ-জন্তু বা মানৱ শৰীৰতকৈ নিন্ম পৰ্যায়ৰ অন্যান্য শৰীৰ  হ’ব পাৰে । অথবা অন্য এটা মানৱ শৰীৰ হ’ব পাৰে । অথৱা স্বৰ্গলোকৰ বাসিন্দা তথা মানৱ শৰীৰতকৈ উচ্চ পৰ্যায়ৰ কোনো দেৱতাৰ শৰীৰো হ’ব পাৰে । কোৱা হৈছে যে জীৱই বৰ্ত্তমান মানৱ শৰীৰ আৰু অতীত জন্মসমূহত বিভিন্ন শৰীৰৰ মাধ্যমত কৰা কৰ্মৰ কিছু অংশৰ ফলাফলৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি পুনৰ জন্ম গ্ৰহণ কৰিব লগীয়া নতুন শৰীৰ নিৰ্বাচিত হয় । এই শৰীৰৰ ম্যাদ শেষ হোৱাৰ পিছত জীৱ বা শৰীৰস্থ আত্মা পুনৰ ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে নিৰ্বাচিত হোৱা অন্য এটা নতুন শৰীৰলৈ গতি কৰে । এনেদৰে শৰীৰস্থ আত্মা এটা শৰীৰৰ পৰা অন্য এটা শৰীৰলৈ গতি কৰে আৰু আদি-অন্তহীন জন্ম-মৃত্যুৰ শৃংখলত ঘুৰি  বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ শৰীৰৰ ধৰ্ম অনুসৰি সুখ -দুখ ভোগ কৰি থাকে।  এই প্ৰসঙ্গত হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে  মানুহে নিজ মানৱ শৰীৰত আৱদ্ধ জীৱ বা আত্মাক জন্ম মৃত্যুৰ পাক চক্ৰৰ পৰা মুক্ত কৰাৰ চেষ্টা কৰিব পাৰে । মানৱ শৰীৰ ধাৰণ কৰা হেতুকে মানুহে এই সুবিধা গ্ৰহণ কৰা সম্ভৱ । মানৱ শৰীৰতকৈ উচ্চ বা নিম্ন পৰ্যায়ৰ শৰীৰ ধাৰণ কৰা  অন্য কোনো জীৱৰ বাবে এই সুবিধা উপলব্ধ নহয় । গীতা , ভাগৱত  আদি শাস্ত্ৰৰ জ্ঞানৰ আধাৰত হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে  মানুহে যদি নিজে কৰা সৰু-বৰ সমস্ত কৰ্ম ঈশ্বৰৰ কৰ্ম বুলি কৰে আৰু সেই কৰ্মৰ ফল ঈশ্বৰত অৰ্পণ কৰে তেন্তে বৰ্ত্তমান জন্মৰ কৰ্মৰ ফল ভোগ কৰাৰ বাবে পৰবৰ্ত্তী জন্ম গ্ৰহণ কৰাৰ প্ৰয়োজন নাথাকে । আনহাতে মানুহে যদি একান্ত  ভক্তি সহকাৰে পৰমেশ্বৰ কৃষ্ণৰ শৰণাপন্ন হয় তেন্তে অতীত জন্মত কৰা  কৰ্মৰ বাবদ ভোগ কৰিবলৈ বাকী থকা ফল ধ্বংস হয় | তেনে অৱস্থাত পূৰ্ব জন্মৰ কৰ্মৰ ফল ভোগ কৰাৰ বাবে পুনৰ জন্ম গ্ৰহণ কৰাৰ প্ৰয়োজন নাথাকে । কথাবিলাক ওপৰোক্ত ধৰণে বিচাৰ বিশ্লেষণ কৰি হৰিদেৱ গুৰুজনাই বৰ্ত্তমান মানৱ শৰীৰত থকা কালৰ ভিতৰতে ওপৰোক্ত উপায়ে মুক্তি লাভ কৰাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা কৰিবলৈ উপদেশ দিছে । (আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-184 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮৪)

 

In the last few posts, we have discussed about actions and surrendering of the outcomes of actions to God. In this context Guru Harideva clearly states that unless one performs activities considering them as activities of God and surrender the outcomes of  those activities to God he cannot come out from the cycles of birth and death. However, the activities meant here includes each and every personal, social, religious and other activity performed by a human being through his body, mind, speech and as part of the natural habits of his body. To understand the point we can think as follows. Trees germinate from seed and gradually grow. After certain amount of growth, they bear flowers and fruits. Those flowers, fruits etc are seasonal, that is , they appear on the tree  in certain period of the year and then vanish. After certain period of living like that the trees die.  Now, from germination to till death the trees have to do activities in accordance with the law of nature or will of God. As results of those activities the trees remain alive and their growth continue. In addition, flowers, fruits  etc.  grown over the trees are also outcomes of the activities performed by them.  Here we see that the trees are parts of the creation of God. They perform activities strictly obeying the law of nature or will of God  to serve the purpose of the creation of God . Nothing produced as outcomes of their own activities is utilized by the trees. The outcomes of their activities become useful to serve the purpose of human beings, animals and other entities in the creation God. In other words it can be said that the activities performed by trees are parts of the great sacrificial creative activities of God and the outcomes of those activities are automatically surrendered to God or for the benefit of the creation of God. The above observations are true in case of the activities performed by all other entities available in the creation of God. The Sun, the moon, air, ether, planetary system, river ,ocean ,mountain  ,plant ,animal and all other entities available in the creation perform their activities  in accordance with the law of nature or will of God and the outcomes of their works are automatically surrendered to God. But the above observations are not true in case of the activities performed by  human beings and surrendering of the outcomes their works to God. Here the necessity of the Vedas ,Vedic Scriptures and Guru arises to guide human beings  in this regard. (to be continued)

ইয়াৰ আগৰ কেইটামান লিখনিত কৰ্ম  আৰু কৰ্মৰ ফল ঈশ্বৰত সমৰ্পণ বিষয়ত কিছু সাধাৰণ আভাস লোৱাৰ চেষ্টা কৰা হৈছে । এই প্ৰসঙ্গত হৰিদেৱ গুৰুজনাই স্পষ্টভাৱে কৈছে যে যদি আমি কৰা সমস্ত কৰ্ম ঈশ্বৰৰ কৰ্ম বুলি বিশ্বাস কৰা নহয় আৰু কৰ্মৰ ফল ঈশ্বৰত সমৰ্পণ কৰা নহয় তেন্তে কৰ্মবন্ধন বা জন্ম-মৃত্যুৰ পাক চক্ৰৰ পৰ মুক্তি লাভ কৰা সম্ভৱ নহয় । অৱশ্যে ইয়াত কৰ্ম বুলি কওঁতে খোৱা -বোৱা, মল-মূত্ৰ ত্যাগ আদিকে ধৰি একান্ত  ব্যক্তিগত কৰ্ম ,সামাজিক কৰ্ম ,নাম -প্ৰসঙ্গ , পূজা-পাঠ আদি ধৰ্মীয় কৰ্ম আৰু অন্যান্য  যিমান প্ৰকাৰৰ কৰ্ম থকা সম্ভৱ অৰ্থাৎ শৰীৰ ,মন , বাক্য আৰু শৰীৰৰ স্বভাৱৰ বশবৰ্ত্তী হৈ যিমানবিলাক কৰ্ম কৰা হয়  সেই সকলোকে বুজোৱা হৈছে । কথাখিনি বুজাৰ বাবে আমি এনেদৰে চিন্তা কৰি চাব পাৰো । গছ গুটিৰ পৰা গজে আৰু লাহে লাহে ডাঙৰ হয়। নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণে বৃদ্ধিপ্ৰাপ্ত হোৱাৰ পিছত গছত ফুল-ফল লাগে ।ফুল- ফল বছৰৰ এটা নিৰ্দিষ্ট সময়ত দেখা দিয়ে  আৰু কিছুদিন  পিছত অন্তৰ্দ্ধান হয় ।এনেদৰে কিছুদিন থকাৰ পিছত গছজোপা মৰে । এতিয়া কথা হৈছে গুটি  গজাৰ পৰা মৃত্যু পৰ্যন্ত গছে প্ৰকৃতিৰ নিয়ম বা ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা অনুযায়ী বহুত কাম কৰিব লগীয়া হয় । এনে কৰ্মৰ ফলতে গছ জীয়াই থাকে আৰু ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধিপ্ৰাপ্ত হয় । ইয়াৰোপৰি গছে কৰা অবিৰাম কৰ্মৰ ফলত গছত ফুল-ফল  আদিৰ আবিৰ্ভাৱ হয় ।  ইয়াত আমি দেখা পাওঁ যে গছ ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ অংশ । গছে প্ৰকৃতিৰ নিয়ম বা ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা সম্পূৰ্ণৰূপে মানি ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি কাম কৰে । নিজে কৰা কৰ্মৰ ফলত উৎপন্ন হোৱা ফুল-ফল আদি গছে নিজৰ বাবে ব্যৱহাৰ নকৰে। সেইবোৰ মানুহ আৰু অন্যান্য জীৱই ভোগ কৰে । অন্য কথাত ক’বলৈ হ’লে গছে কৰা কৰ্মসমূহ ঈশ্বৰৰ সৃষ্টি কৰ্ম ৰূপ সুবৃহৎ কৰ্মযজ্ঞৰ অংশ আৰু সেই কৰ্মৰ ফল ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন অনুযায়ী ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ঈশ্বৰত উৎসৰ্গিত হয় । ওপৰোক্ত কথা সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত জীৱ জড় প্ৰভৃতি সকলোৱে কৰা কৰ্মৰ ক্ষেত্ৰতে প্ৰযোজ্য ।সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত  চন্দ্ৰ ,সূৰ্য ,গ্ৰহ-নক্ষত্ৰ , আকাশ ,বায়ু , নদী .সমুদ্ৰ , পৰ্বত , জীৱ-জন্তু  ,পশু-পক্ষী  ইত্যাদি সকলোৱে ওপৰোক্ত ধৰণে নিজৰ নিজৰ ভাগৰ কাম কৰে আৰু সেই কৰ্মৰ ফল স্বয়ংক্ৰিয় ভাৱে ঈশ্বৰৰ সেৱা বা ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন সাধনৰ অৰ্থে ঈশ্বৰৰ চৰণত অৰ্পিত হয়। কিন্তু মানুহে কৰা কৰ্ম আৰু সেই কৰ্মৰ ফল ভোগ কৰাৰ বেলিকা ওপৰোক্ত কথাৰ ব্যতিক্ৰম হয় । এইখিনিতে মানুহক ওপৰোক্ত বিষয়ৰ শুদ্ধ জ্ঞান প্ৰদান কৰাৰ বাবে বেদ , বৈদিক শাস্ত্ৰ আৰু গুৰুৰ প্ৰয়োজন আহি পৰে । ( আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-183 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮৩)

 

In our day to day life we have to do so many works. Body ,mind and speech are our instruments of work . Those instruments work in accordance with the nature of our body, that is, the intelligence and ego inherent to the body. Again the intelligence and ego become inherent to a body  in accordance with the experiences acquired due to various conditions of past and present lives. Now, a jiva or bonded soul gathers huge experiences of various types due to different conditions of lives lived in  innumerable types of bodies in the past lives. Scriptures say that after gaining vast experiences as above the Jiva or bonded soul takes birth in a human body. After coming to human body also the Jiva gains various types of experiences due to differences in time , place and situations of living . Because of the above factors the intelligence and ego in each human body differ and so  the works performed by different persons are different . When the works performed by us are not able to satisfy the ego of other people or cannot bring any material benefit to them then they condemn our work  as bad work and try to resist those works . Similarly, when the works done by others cannot satisfy our ego and are not materially beneficial to us  then we term them as bad work .   In happening of the reverse people become happy and extend their  help and support in favour of those works . Now, Guru Harideva says that  the creation belongs to God . Activities instituted in the creation may be big or small. Those activities may be good or bad in our consideration. They may bring happiness or sorrow for us. But all those activities are parts of the  grand sacrificial activities being conducted by the God Almighty for the creation , sustenance and dissolution of his created world. Human beings  become bound to do  works under control of God as like as machine  controlled by its driver . So God is the actual owner of  outputs generated from our works . In this context Guru Harideva suggests that we, the human beings ,  should  analyze the things as above and and try to  surrender the fruits of our activities to God . ( to be continued)

দৈনন্দিন জীৱনত আমি অনেক প্ৰকাৰৰ কৰ্ম কৰিব লগীয়া হয় । শৰীৰ , মন আৰু বাক্য আমাৰ কাম কৰাৰ যন্ত্ৰ । এই যন্ত্ৰসমূহে আমাৰ শৰীৰৰ স্বভাৱৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈ অৰ্থাৎ শৰীৰৰ সুক্ষ্মতম অংশ বুদ্ধি আৰু অহংকাৰৰ নিয়ন্ত্ৰণাধীন হৈ কাম কৰে । আনহাতে জীৱ শৰীৰত অন্তৰ্নিহিত বুদ্ধি আৰু অহংকাৰ  জীৱই পূৰ্বজন্ম সমূহত কৰি অহা কৰ্ম আৰু তাৰ ফল ভোগৰ পৰা আহৰণ কৰা অভিজ্ঞতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি  গঠিত হয়।  এতিয়া কথা হৈছে  ভিন্ন ভিন্ন জীৱই  অনাদি কালৰ পৰা ভিন্ন ভিন্ন প্ৰকাৰৰ অসংখ্য শৰীৰৰ বন্ধনত  আবদ্ধ হৈ ভিন্ন ভিন্ন অভিজ্ঞতা লাভ কৰে। শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে ভিন্ন ভিন্ন প্ৰকাৰৰ অসংখ্য সংখ্যক শৰীৰত আৱদ্ধ হৈ ভিন্ন ভিন্ন প্ৰকাৰৰ আৰু বৃহৎ পৰিমাণৰ অভিজ্ঞতা অৰ্জন কৰাৰ অন্তত জীৱই মানৱ শৰীৰ ধাৰণ কৰে । মানৱ জন্ম লাভ কৰাৰ পিছতো ভিন্ন ভিন্ন মনুহে ভিন্ন ভিন্ন দেশ, কাল আৰু পৰিবেশ-পৰিস্থিতিত জীৱন যাপন কৰাৰ ফলত প্ৰত্যেক ব্যক্তিৰ স্বভাৱ অথাৎ বুদ্ধি আৰু অহংকাৰৰ গঠন পৃথক পৃথক  হয় । সেই কাৰণে ভিন্ন ভিন্ন মানুহে নিজৰ কৰ্মযন্ত্ৰ বা শৰীৰ ,মন আৰু বাক্যৰ দ্বাৰা কৰা কৰ্মও ভিন্ন ভিন্ন হয় । যেতিয়া আমি কৰা কোনো কামৰ দ্বাৰা অন্য লোক সন্তুষ্ট নহয় অথবা বৈষয়িকভাৱে লাভবান নহয় তেতিয়া তেওঁলোকে সেই কাম বেয়া বুলি নিন্দা কৰে  । একেদৰে অন্যই কৰা কামৰ দ্বাৰা আমি নিজে সন্তুষ্ট নহলে অথবা বৈষয়িক ভাৱে লাভৱান নহলে আমি সেই কামৰ নিন্দা কৰো আৰু তেনে কামত বাধা সৃষ্টি কৰাৰ চেষ্টা কৰো। ইয়াৰ বিপৰীত ফলাফল হোৱা  কাম  মানুহে ভাল পায় আৰু তাত সহায় সহযোগ কৰে ।আনহাতে সকলো কাম আৰু তাৰ ফল সকলোৰে বাবে সমানে সুখদায়ক বা দুখদায়ক হ’ব নোৱাৰে । তদুপৰি  এজনৰ বাবে ভাল আৰু সুখদায়্ক কাম অন্য এজনৰ বাবে বেয়া আৰু দুখদায়ক হ’ব পাৰে  । কথাবিলাক ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে চালি জাৰি চাই হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে সৃষ্টি পৰমেশ্বৰৰ । সৃষ্টিত সংঘটিত হোৱা কৰ্ম অতিক্ষুদ্ৰ অথবা অতি বৃহৎ হ’ব পাৰে । আমাৰ দৃষ্টিত কোনো কৰ্ম ভাল বা বেয়া হ’ব পাৰে । কৰ্মৰ ফল আমাৰ বাবে সুখদায়ক বা দুখদায়ক হ’ব পাৰে । কিন্তু সৃষ্টিত সংঘটিত হোৱা সমস্ত কৰ্ম ঈশ্বৰৰ কৰ্ম । সমস্ত কৰ্ম ঈশ্বৰৰ সৃষ্টি কাৰ্য , সৃষ্টিৰ প্ৰতিপালন আৰু বিলয় ৰূপ সুবৃহৎ কৰ্মযজ্ঞৰ অংশ মাত্ৰ । সেয়েহে সমস্ত কৰ্মৰ ফলো ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা বা সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি উৎপন্ন হয়  আৰু সেই ফলৰ প্ৰকৃত গৰাকী ঈশ্বৰ । মানুহে চালকে চলোৱা যন্ত্ৰৰ দৰে ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা অনুসৰি কাম কৰিবলৈ আৰু সেই কৰ্মৰ ফলাফল মতে সুখ বা দুখৰ অভিজ্ঞতা ভোগ কৰিবলৈ বাধ্য হয়। এই প্ৰসঙ্গত উপদেশ দি হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে মানুহে কথাবিলাক ওপৰোক্ত ধৰণে বিচাৰ বিশ্লেষণ কৰি নিজে কৰা সমস্ত কৰ্মৰ ফল ঈশ্বৰক অৰ্পণ কৰাৰ বাবে  প্ৰচেষ্টা কৰা উচিত । ( আগলৈ)