Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-182 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮২)

 

In continuation of the preceding post it can be said  that common householders remain attached to  their bodies , families,   near and dear relatives,  human society and other worldly things of their  choices. Because of such attachment they become bound to do various types of works and fulfil the demands of their own body, relatives and for acquisition of things of their choices. So, attachment is a natural tendency of common human beings. Or no effort is required on our part to be attached with selected people and things of the material world . Now, Guru Harideva says that  attachment with Lord Krishna, the God Almighty  and rendering of  devotional service to him is the most suitable way of spiritual practice for householders . Through this way a dutybound householder can make spiritual practice along with performance of his duties and attain spiritual perfection. In other words it can be said that through the path of devotion a householder can convert his natural tendency of attachment with material objects to devotional attachment with Lord Krishna. For this purpose a householder should sincerely perform all activities for which he is dutybound considering them as woks allotted to him by the God Almighty. He should think that the activities for the performance which he is duty bound are parts of the great sacrificial activities of God Almighty for  purpose related to his creation. Also he should surrender the outcomes of those works to God Almighty . We can try to understand this point as follows .When we join in some posts under Government or any other organization then we become dutybound to serve that organization in accordance with their requirements and instructions . We become bound to perform the activities  allotted to us in accordance with the responsibilities of the post held by us. In such cases the outcomes of our work goes to the credit of the employer. On the other hand  it becomes responsibility of the employer to pay us proper salary and other facilities proportionate to our duties and responsibilities. Ideally, if the service rendered by us are sincere and selfless, then we need not  expect and place  any demand for that before the employer from our side . If we go    through the texts contained  in the  Gita and Bhagavata along with the teachings and instructions of Guru Harideva then it can be understood that in case of  all kinds of selfless material activities performed by dutybound householders as per  will of  the God Almighty and for the benefit of his creation, the above facts are almost similar. ( To be continued)

ইয়াৰ পূৰ্বৰ লিখনিৰ আঁত ধৰি ক’ব পাৰি যে গৃহস্থ ব্যক্তি নিজৰ শৰীৰ , পৰিয়াল-পৰিজন , নিকট সম্পৰ্কীয় আত্মীয়-স্বজন , মানৱ সমাজ আৰু নিজৰ প্ৰিয় অন্যান্য বিষয়-বস্তুৰ প্ৰতি আসক্ত থাকে । এই আসক্তিৰ বাবে তেওঁলোকে নিজ শৰীৰ তথা  সা-সম্বন্ধীয় ব্যক্তিৰ সুখ-সুবিধা আৰু নিজৰ প্ৰিয় বিষয়-বস্তু আহৰণৰ অৰ্থে বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ কৰ্ম কৰিবলৈ বাধ্য হয় । গতিকে প্ৰিয় সা-সম্পৰ্কীয় লোক আৰু বিষয়-বস্তুৰ প্ৰতি আসক্তি সাধাৰণ গৃহস্থ ব্যক্তিৰ  স্বাভাৱিক প্ৰবৃত্তি । অৰ্থাৎ প্ৰিয় ব্যক্তি আৰু বিষয়-বস্তুৰ প্ৰতি আসক্ত হোৱাৰ বাবে নিজাকৈ একো প্ৰচেষ্টা কৰাৰ প্ৰয়োজন নাথাকে । হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে  ভগৱান কৃষ্ণৰ প্ৰতি আসক্তি আৰু তেওঁৰ উদ্দেশ্যে কৰা ভক্তিপূৰ্ণ সেৱা কৰ্ম গৃহস্থ ব্যক্তিৰ বাবে উপযোগী পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ সৰ্বোত্তম পথ । এই পথেৰে সাধনা কৰি কৰ্ত্তব্য কৰ্মৰ বন্ধনত আৱদ্ধ গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে নিজৰ কৰ্ত্তব্য কৰ্ম কৰাৰ সমান্তৰালভাৱে পাৰমাৰ্থিক সাধনা কৰি সিদ্ধি লাভ কৰিব পাৰে । অন্য কথাত  গৃহস্থ ব্যক্তিৰ সাংসাৰিক বিষয়-বস্তুৰ প্ৰতি যি স্বাভাৱিক আসক্তি  তাক ভক্তিৰ মাধ্যমত  পৰমেশ্বৰৰ প্ৰতি আসক্তিলৈ পৰিবৰ্ত্তিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ সৰ্বোত্তম পথ । পৰমেশ্বৰৰ প্ৰতি আসক্তিৰ  বশবৰ্ত্তী  হৈ ঈশ্বৰৰ সৃষ্টি কৰ্মৰ সহযোগী হিচাপে বা ঈশ্বৰৰ সন্তুষ্টিৰ অৰ্থে  নিস্বাৰ্থ ভাৱে নিজৰ কৰ্ত্তব্য কৰ্ম কৰি যোৱাই সৰ্বোত্তম পাৰমাৰ্থিক সাধনা । ইয়াৰ বাবে গৃহস্থ ব্যক্তি যিবিলাক কৰ্ত্তব্য কৰ্ম কৰিবলৈ বাধ্য হয় সেই সমস্তকে ঈশ্বৰৰ কৰ্ম বুলি  ভাৱি তাক আগ্ৰহ সহকাৰে সম্পাদন কৰিব লাগে বুলি আৰু সেই কৰ্মৰ পৰা যি ফল লাভ হয় তাকো পৰমেশ্বৰক অৰ্পণ কৰিব লাগে বুলি গুৰুজনাই কৈছে । কথাখিনি বুজাৰ বাবে আমি এনেদৰে চিন্তা কৰি চাব পাৰো।  আমি যদি কোনো চৰকাৰী বা বেচৰকাৰী সংস্থাৰ কৰ্মচাৰী হিচাপে কোনো পদবীত যোগদান কৰো তেন্তে সেই সংস্থাৰ প্ৰয়োজন আৰু নীতি নিৰ্দেশনা অনুসৰি   কিছুমান কাম কৰাটো  আমাৰ কৰ্ত্তব্য হৈ পৰে । পদবীৰ দায়িত্ব অনুসৰি আমি সেই কৰ্ত্তব্য পালন কৰাৰ বাবে বাধ্য হওঁ আৰু আমি কৰা কামৰ ফল আমাক নিযুক্তি দিয়া সংস্থাই লাভ কৰে । আনহাতে কাম কৰাৰ বাবদ আমাক উপযুক্ত মজুৰি আৰু অন্যান্য সা-সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ বাবে নিয়োগকৰ্ত্তা দায়বদ্ধ হয় । সেয়েহে নীতিগত ভাৱে কাম যদি নিষ্ঠা , সততা আৰু নিস্বাৰ্থ ভাৱে কৰা হয় তেন্তে কামৰ বাবদ উপযুক্ত মজুৰি আৰু সা-সুবিধা আশা কৰাৰ বা সেই প্ৰাপ্য আদায় দিয়াৰ বাবে নিয়োগকৰ্ত্তাৰ ওচৰত নিজস্বভাৱে কোনো দাবী উত্থাপন কৰাৰ প্ৰয়োজন নাথাকে । গীতা , ভাগৱত আদি শাস্ত্ৰত কোৱা কথা আৰু হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ উপদেশ বিচাৰ কৰি চালে ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি ঈশ্বৰৰ ইচ্ছামতে নিস্বাৰ্থ ভাৱে কৰা সকলো প্ৰকাৰৰ সাংসাৰিক কৰ্মৰ ক্ষেত্ৰত ওপৰোক্ত কথাখিনি প্ৰায় একে ধৰণৰ বুলি ক’ব পাৰি ।(আগলৈ)  

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-181 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮১)

 

Guru Harideva says that the householders are dutybound to do certain daily and occasional activities. He also says that  performance of the said activities can become part of spiritual practice for a house holder. For this purpose some special technique is suggested in the Bhagavata, Bhagavadgita and other Vedic scriptures. There it is said that all personal , familial and social activities performed by a householder as their duties can be converted to the service of God. For that purpose some change in our mental look out towards those activities is required. Generally we the human beings  perform activities through our body, mind and speech. Also all living entities  become bound to do some activities in accordance with the  nature of their bodies . Same is the case with human being . Human beings also become bound to do some activities in accordance with the nature of human bodies. Now , the Vedic scriptures say that nothing in the creation of God  remains outside  God and separated from God . So all activities,  smallest or greatest ,  which are  instituted in the creation are activities of God and the resultant outputs of those activities belong to God . That is, God is the doer of all activities instituted in the creation. Also, God alone is the enjoyer of the fruits of those activities. It is  the law of creation or will of God due to which all living and non living entities in the creation become bound to participate  in accordance with their pre- prescribed role in the great sacrificial activities instituted in the creation of God. We can try to understand this point as follows . There are so many constituent parts or limbs in our body . All  limbs  perform different activities under control of the consciousness of the body. Though the functions performed by different limbs are different , all of them work for the benefit of the body as a whole . Similarly,  the whole creation is one body. Every individual entity in the creation are different limbs of that body . Every individual entity works differently under control of God and for the benefit of the creation as a whole. Thus it can be seen that people become bound to do their works in accordance with the law of creation or will of God and the results of those activities are credited to the creation of God. Due to ignorance of this fact people feel themselves as doer of certain works and enjoyer of the result of the same . In order to convert the  works performed by dutybound householders to the service of God it is essential to analyze  the things as above. ( to be continued)

হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে গৃহস্থ ধৰ্ম পালন কৰা লোকে দৈনন্দিন কৰ্ত্তব্য কৰ্ম বা নিত্য কৰ্ম আৰু সাময়িক প্ৰয়োজন সাপেক্ষ কৰ্ত্তব্য কৰ্ম বা নৈমিত্তিক কৰ্ম  কৰাৰ বাবে বাধ্য হয় । গুৰুজনাই লগতে কৈছে যে  গৃহস্থ লোকে উক্ত কৰ্ম সমূহৰ মাধ্যমত পাৰমাৰ্থিক সাধনা কৰা সম্ভৱ । ভাগৱত , গীতা আৰু অন্যান্য বৈদিক শাস্ত্ৰত  কোৱা হৈছে যে কৰ্ত্তব্যৰ  বন্ধনত আৱদ্ধ গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে যিবিলাক ব্যক্তিগত ,পাৰিবাৰিক আৰু সামাজিক কাম কৰ্ত্তব্য কৰ্ম হিচাপে কৰিবলৈ বাধ্য হয় সেই সমস্ত কৰ্মকে ঈশ্বৰ সেৱালৈ ৰূপান্তৰিত কৰিব পাৰি । ইয়াৰ বাবে  মানসিক চিন্তাধাৰাৰ কিছু পৰিবৰ্ত্তন সাধন কৰাৰ প্ৰয়োজন হয়। আমি সাধাৰণতে শৰীৰ , মন আৰু বাক্যৰ দ্বাৰা কাম কৰো । শৰীৰৰ  প্ৰকৃতি অনুসৰি লাভ কৰা   স্বভাৱৰ বশবৰ্ত্তী হৈ  ভিন্ন ভিন্ন জীৱই ভিন্ন ভিন্ন প্ৰকাৰৰ কৰ্ম কৰিবলৈ বাধ্য হয় । একে  প্ৰাকৃতিক নিয়মৰ বশবৰ্ত্তী  হৈ  মানুহেও নিজ শৰীৰৰ স্বভাৱ  অনুসৰি  কিছুমান  কাম কৰিবলৈ বাধ্য হয় ।  আনহাতে   বৈদিক শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত একো বস্তু ঈশ্বৰৰ বাহিৰত নাথাকে বা ঈশ্বৰৰ পৰা পৃথকভাৱে নাথাকে । সেয়েহে ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিত ক্ষুদ্ৰাতিক্ষুদ্ৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বৃহত্তৰ-বৃহত্তম পৰ্যন্ত যিমান কৰ্ম সংঘটিত হয় সেই সমস্তই ঈশ্বৰৰ কৰ্ম আৰু সেই কৰ্মৰ ফলো ঈশ্বৰৰ প্ৰাপ্য ।অৰ্থাৎ  ঈশ্বৰ জগতত অনুষ্ঠিত হোৱা  সমস্ত কৰ্মৰ  কৰ্ত্তা আৰু তাৰ পৰা উৎপন্ন ফলৰ ভোক্তা । সৃষ্টিৰ নিয়ম বা ঈশ্বৰৰ ইচ্ছাৰ বশবৰ্ত্তী হৈ সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত জীৱ-জড় সকলোৱে  নিজৰ নিজৰ ভাগৰ কৰ্ম কৰি ঈশ্বৰৰ বৃহত কৰ্ম-যজ্ঞত  যোগদান কৰিবলৈ বাধ্য হয় । মানুহো ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত  আৰু সেই কাৰণে মানুহে কৰা সৰু বৰ সমস্ত কৰ্ম ঈশ্বৰৰ কৰ্মযজ্ঞৰ  অংশ হিচাপে কৰা কৰ্ম আৰু  সেই কৰ্মৰ পৰা  উৎপত্তি হোৱা ফলৰ গৰাকীও ঈশ্বৰ ।  কথাখিনি বুজাৰ বাবে আমি তলত দিয়া ধৰণে চিন্তা কৰি চাব পাৰো ।  আমাৰ শৰীৰ অনেক অংশ বা অঙ্গ-প্ৰত্যঙ্গৰ সমন্বয়ত গঠিত হৈছে । এক শৰীৰ চৈতন্য বা আত্মাৰ পৰিচালনাত সমস্ত অঙ্গ-প্ৰত্যঙ্গৰ কাম চলে আৰু নিয়ন্ত্ৰিত হয় । প্ৰত্যেক অঙ্গ-প্ৰত্যঙ্গৰ কাম বেলেগ বেলেগ যদিও  প্ৰত্যেকে একেটা  শৰীৰৰ  অৰ্থে কাম কৰে । একেদৰে সমগ্ৰ সৃষ্টি এটা শৰীৰ । সৃষ্টিৰ প্ৰত্যেক  বস্তু সেই শৰীৰৰ ভিন্ন ভিন্ন অংশ বা অঙ্গ-প্ৰত্যঙ্গ । সৃষ্টিৰ অন্তৰ্গত প্ৰত্যেক বস্তুৱে সৃষ্টিৰ নিয়ম বা ঈশ্বৰৰ নিয়ন্ত্ৰণ অনুসৰি   কাম কৰে । প্ৰত্যেকৰে কাম বেলেগ বেলেগ হলেও প্ৰত্যেকে ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ নিয়ম অনুসৰি আৰু সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন সাধনৰ অৰ্থে কাম কৰে । এনেদৰে চিন্তা কৰি চালে দেখা যায় যে সৃষ্টিৰ নিয়ম বা ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা অনুসৰি মানুহে সৰু বৰ প্ৰতিটো কৰ্ম কৰিবলৈ বাধ্য হয় আৰু সেই কৰ্মৰ ফলো ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিৰ প্ৰয়োজন মতে ব্যৱহৃত হয় । অজ্ঞানতা হেতুকে মানুহে নিজে স্বাধীনভাৱে কাম কৰি তাৰ ফল ভোগ কৰা বুলি অনুভৱ কৰে । গৃহস্থ ব্যক্তিৰ নিত্য নৈমিত্তিক কৰ্ম ঈশ্বৰৰ সেৱা কৰ্মলৈ ৰূপান্তৰ কৰাৰ বাবে কথাবিলাক ওপৰোক্ত প্ৰকাৰে বিচাৰ বিশ্লেষণ কৰা প্ৰয়োজন । (আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-180 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৮০)

 

A householder cannot keep himself away from performance of the works pertaining to daily and occasional familial and social duties. Also, the Vedic scriptures say that after doing some works it is not possible to stay away from enjoyment of the resultant outcomes of those works. So, it can be concluded that a householder is bound to do Nitya and Naimittika Kamya Karma or result oriented daily and occasional duties and enjoy the outcomes of those works. Now, the problem is that during  enjoyment of the resultant outcome of one work it becomes necessary to perform some other works and thus an unending  chain of performance of works and enjoyment of outcomes of those works is automatically generated . We can try to understand this point as follows. Maintenance of family is the duty of a householder. For that reason a farmer   householder becomes duty bound to cultivate. The process of cultivation itself involves a large varieties of work like ploughing, cleaning of field , sowing seeds , watering and other maintenance works , harvesting etc. At the end of the whole process of cultivation the farmer collects some grains as resultant outcome of his works. After getting this result he has to do some other works like processing of the grains to make them suitable for consumption as food, preserving seeds for cultivation in the next year, marketing of the excess grains and so on. Those works also generate some other types of fruits. The farmer becomes  bound to enjoy those fruits also. Similar is the case for all other types of works required to be performed by a dutybound householder. In this way more and more  unending chains of work and fruits of work are generated against various  types of activities performed by a householder. Under such circumstances it becomes very difficult task for a householder to proceed in the path of spiritual practice. In this context Guru Harideva says that the most suitable way of spiritual practice for a dutybound householder is earnest devotion to Lord Krishna .Through the path of devotion to Lord Krishna  it is possible for a householder to perform spiritual practice through the of Nitya and Naimittika Karma for the performance of which he is already dutybound. In Bhagavata and Bhagavadgita the way for this type of spiritual practice is explained and Guru Harideva suggests the same for the  benefit of  common householders. (to be continued)

গৃহস্থ লোকে নিত্য- নৈমিত্তিক কাম্য কৰ্ম অৰ্থাৎ সাংসাৰিক কৰ্ত্তব্য কৰ্ম কৰাৰ পৰা বিৰত থকা সম্ভৱ নহয়। আনহাতে বৈদিক শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে যিকোনো কৰ্ম কৰাৰ পিছত সেই কৰ্মৰ  পৰা উৎপন্ন হোৱা ফল ভোগ নকৰাকৈ থকা সম্ভৱ নহয় । গতিকে এই কথা নিশ্চিতভাৱে কোৱা যায় যে গৃহস্থ ব্যক্তি নিত্য-নৈমিত্তিক কাম্য কৰ্ম  বা কামনা অনুসৰি ফল লাভ কৰিব পৰা কৰ্ম কৰাৰ বাবে আৰু সেই কৰ্মৰ পৰা উৎপন্ন হোৱা ফল ভোগ কৰাৰ বাবে বাধ্য হয়। এতিয়া সমস্যা হৈছে এই যে এটা কৰ্মৰ পৰা উৎপন্ন ফল ভোগ কৰাৰ সময়ত অন্য কিছুমান নতুন কৰ্ম কৰিব লগীয়া হয় আৰু এনেদৰে কৰ্ম আৰু কৰ্মফল ভোগৰ এক অন্তহীন শৃংখলৰ সৃষ্টি হয় । কথাখিনি  বুজাৰ বাবে আমি তলত দিয়া ধৰণে চিন্তা কৰি চাব পাৰো । নিজৰ পৰিয়ালক ভৰণ-পোষণ দিয়া গৃহস্থ ব্যক্তিৰ কৰ্ত্তব্য । এই কৰ্ত্তব্য পালন কৰাৰ বাবে এজন গৃহস্থ কৃষক কৃষিকাৰ্য কৰিবলৈ বাধ্য হয় । কৃষিকৰ্ম বুলিলে  হাল বোৱা , মাটি চিকুনোৱা ,বীজ ৰোৱা, জলসিঞ্চন আৰু অন্যান্য প্ৰকাৰৰ  প্ৰতিপালন কাৰ্য কৰা, শস্য ছপোৱা আদি অনেক প্ৰকাৰৰ কাম কৰিব লগীয়া হয় । এই সকলো  কৰ্ম সমাপ্ত কৰাৰ অন্তত কৃষি কাৰ্যৰ ফল হিচাপে কৃষকজনে কিছু পৰিমাণৰ শস্য লাভ কৰে । শস্য পোৱাৰ পিছত কৃষক জনে  সেই শস্য খাদ্যৰ উপযোগী কৰা , পিছৰ বছৰৰ বাবে বীজ সংৰক্ষণ কৰা , ৰাহি হোৱা শস্য বিক্ৰী কৰা ইত্যাদিকে ধৰি অন্যান্য অনেক প্ৰকাৰৰ কৰ্ম কৰিব লগীয়া হয় । এই সমস্ত কৰ্মৰ পৰাও অনেক প্ৰকাৰৰ  ফল উৎপন্ন হয়  আৰু গৃহস্থ কৃষকজনে এই সমস্ত প্ৰকাৰৰ কৰ্মৰ ফল ভোগ কৰাৰ বাবে বাধ্য হয় । গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে সংসাৰ প্ৰতিপালন আৰু সামাজিক সম্পৰ্ক ৰক্ষাৰ বাবে কৰা প্ৰতিবিধ  কৰ্ত্তব্য কৰ্মৰ ক্ষেত্ৰতে কথা একে । অৰ্থাৎ কৰ্ত্তব্যৰ বন্ধনত আৱদ্ধ হৈ গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে কৰা প্ৰতিটো  কৰ্ত্তব্য কৰ্মৰ বিপৰীতে  কৰ্ম আৰু কৰ্মফল ভোগৰ অনন্ত শৃংখলা সৃষ্টি হয় । এনে পৰিস্থিতিত গৃহস্থ ব্যক্তিৰ পক্ষে পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ পথত অগ্ৰসৰ হোৱাটো সহজ সাধ্য কথা নহয় । হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে ভগৱান কৃষ্ণৰ প্ৰতি ভক্তি নিবেদন  গৃহস্থ ব্যক্তিৰ বাবে পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ উপযোগী সহজ সাধ্য পথ । কোৱা হৈছে যে যিবিলাক নিত্য-নৈমিত্তিক কৰ্ম কৰাৰ বাবে গৃহস্থ ব্যক্তি আগৰে পৰা বাধ্য হৈ থাকে সেই কৰ্ম সমূহকে ভগৱান কৃষ্ণৰ প্ৰতি ভক্তি নিবেদনৰ মাধ্যম  হিচাপে ব্যৱহাৰ  কৰা সম্ভৱ । ভাগৱত আৰু ভগৱ্দ্গীতাত এই প্ৰয়োগৰ কৌশল বৰ্ণনা কৰা হৈছে আৰু হৰিদেৱ গুজনাই সাধাৰণ গৃহস্থ লোকৰ উপকাৰৰ অৰ্থে সেই কৌশল ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰিছে। ( আগলৈ)

Religious Teachings of the “Satra” Institution of Guru Harideva-179 হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ সত্ৰানুষ্ঠানৰ ধৰ্মীয় শিক্ষা-১৭৯)

 

Spiritual upliftment of the common householders is the prime aim of the religious teachings of Guru Harideva. In their day to day life all householders are bound to perform various types of  duties. Those duties are related with both religious and material activities. In scriptural language those activities are called Nitya Karma and those are to be constantly performed every day. Daily prayer,  worship  and all other household activities come under the  category of Nitya Karma or daily duties. In addition to that certain special duties involving religious and material activities are performed by the householders on appearance of certain special occasion. In scriptural language those activities are called Naimittik Karma. Performance of certain types of penance, sacrifices and worship on some special days of the year, performance  of certain familial and social functions like marriage of children,  last rites of the dead and some   other types of social and familial activities occasionally  performed by the householders  come under the category of Naimittik Karma. The above two types of activities are performed by most of the householders with the intention of gaining some benefits in terms of personal, familial  and social comforts of material nature. So in scriptural terms those activities are called  Kamya Karma or activities  performed for the purpose of gaining material benefits. Now, if we think for a while then it can be understood that there is end of results or comforts earned by such endeavors  after certain time period. In our life time we see  huge material assets like land, building, bank balance etc earned and owned by people . Similarly we also witness  destruction of such  assets due to natural calamities , political unrest and so many other reasons. Moreover,  as soon as there is end or death of the body, that is, when the soul abandons the body  we  lose the ownership and control over  all material  possessions of the present life. In this context Guru Harideva says that it is not possible for any householder  to keep himself away  from performance of  the Nitya and Naimittika Kamya karma and enjoyment of the fruits generated by those activities. But it is essential for a spiritual aspirant to realize the fact that the material  comforts generated by the above activities are temporary . Hence  it is the duty of a spiritual master to bring the above facts to the notice of his disciples . It is also said that while making spiritual practices in parallel with the  performance of householders’ duties a disciple should keep the above   facts in their mind . ( to be continued)

 সাধাৰণ গৃহস্থ লোকক সংসাৰ ধৰ্ম পালন কৰাৰ সমান্তৰাল ভাৱে পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰা হৰিদেৱ গুৰুজনাৰ ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ মূল লক্ষ্য। গৃহস্থ লোক সকলে দৈনন্দিন জীৱনত অনেক ধৰণৰ কৰ্ত্তব্য পালন কৰাৰ বাবে বাধ্য হয় । এই কৰ্ত্তব্য সমূহ ধৰ্মীয় আৰু সাংসাৰিক উভয় প্ৰকাৰৰ কৰ্মৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হ’ব পাৰে । শাস্ত্ৰৰ ভাষাত এনে কৰ্মক নিত্য কৰ্ম বুলি কোৱা হয় আৰু এই কৰ্মসমূহ গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে প্ৰতিদিনে কৰা কৰ্ত্তব্য  বুলি ধৰা হয় ।  দৈনন্দিন প্ৰাৰ্থনা ,পূজা-সেৱা আৰু অন্যান্য সাংসাৰিক কৰ্ত্তব্য কৰ্মসমূহ নিত্য কৰ্মৰ শ্ৰেণীত পৰে ।  ইয়াৰোপৰি গৃহস্থ ব্যক্তিয়ে  কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ  ধৰ্মীয় আৰু সাংসাৰিক কৰ্ত্তব্য কৰ্ম  মাজে সময়ে কৰিব লগীয়া হয় । শাস্ত্ৰীয় ভাষাত এইবোৰক নৈমিত্তিক কৰ্ম বুলি কোৱা হয় । বছৰৰ নিৰ্দিষ্ট দিন বা সময়ত অনুষ্ঠিত কৰা প্ৰাৰ্থনা , উপসনা ,যাগ-যজ্ঞ ইত্যাদি , বছৰৰ  নিৰ্দিষ্ট  তিথিত মৃত পিতৃ-পুৰুষৰ শ্ৰাদ্ধ-তৰ্পণ , পিণ্ডদান , সতি-সন্ততিৰ বৈদিক সংস্কাৰ কাৰ্য,   বিবাহ  আৰু অন্যান্য অনেক সামাজিক আৰু পাৰিবাৰিক কাৰ্য নৈমিত্তিক  কৰ্মৰ শ্ৰেণীত পৰে । ওপৰৰ দুই শ্ৰেণীৰ কৰ্ম বেছিভাগ গৃহস্থ লোকে ব্যক্তিগত , পাৰিবাৰিক আৰু সামাজিক সুখ সমৃদ্ধি প্ৰাপ্তি বা বৃদ্ধি অথবা অন্যান্য কামনা  পূৰণৰ উদ্দেশ্যে কৰে । সেই কাৰণে ওপৰোক্ত দুই প্ৰকাৰৰ কৰ্মক কাম্য কৰ্ম  অৰ্থাৎ কামনা কৰামতে  জাগতিক সুখ- সমৃদ্ধি দিব  পৰা কৰ্ম বুলি কোৱা হয় । অলপ চিন্তা কৰি চালে আমি বুজিব পাৰো যে ওপৰোক্ত প্ৰকাৰৰ কৰ্মৰ পৰা অৰ্জন কৰা সুখ-সমৃদ্ধি আদি ফল একালত আহে আৰু অন্য একালত অন্ত পৰে । আমি নিজৰ  জীৱন কালতে অনেক লোক  ঘৰ .মাটি ,সঞ্চিত অৰ্থ আদিকে ধৰি অনেক সা-সম্পদৰ অধিপতি হোৱা দেখা পাওঁ ।একেটা   জীৱন কালৰ ভিতৰতে  প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ , ৰাজনৈতিক উত্থান-পতন আৰু অন্যান্য বিভিন্ন  কাৰণবশতঃ তেনে সা-সম্পদ বিনষ্ট হোৱাও আমি দেখা পাওঁ । তদুপৰি বৰ্ত্তমান শৰীৰৰ মৃত্যু হোৱাৰ  লগে লগে অৰ্থাৎ আত্মাই শৰীৰ ত্যাগ কৰাৰ লগে লগে ইহ জন্মত অৰ্জন কৰা সমস্ত সা-সম্পদৰ ওপৰত আমাৰ অধিকাৰ সমাপ্ত হয় ।মৃত্যুৰ লগে লগে ইহ জন্মত অৰ্জন কৰা সকলো সা-সম্পদ ত্যাগ কৰাৰ বাবে আমি বাধ্য হওঁ । এই প্ৰসঙ্গত হৰিদেৱ গুৰুজনাই কৈছে যে নিত্য আৰু নৈমিত্তিক কাম্য কৰ্ম অৰ্থাৎ সাংসাৰিক কৰ্ত্তব্য কৰ্মৰ পৰা বিৰত থকা গৃহস্থ লোকৰ পক্ষে সম্ভৱ নহয়। সেই কৰ্মৰ ফল ভোগ কৰাৰ পৰা বিৰত থকাও তেওঁলোকৰ  পক্ষে সম্ভৱ নহয় । কিন্তু  পাৰমাৰ্থিক সাধনা কৰাৰ  বাবে ইচ্ছুক ব্যক্তিয়ে নিত্য-নৈমিত্তিক কাম্য কৰ্মৰ পৰা লাভ কৰা সুখ- সমৃদ্ধি নশ্বৰ বুলি উপলব্ধি কৰাটো  অতি প্ৰয়োজন ।  সেয়েহে শিষ্যক ওপৰোক্ত প্ৰকাৰৰ তত্বজ্ঞান প্ৰদান কৰাটো  গুৰুৰ কৰ্ত্তব্য বুলি গুৰুজনাই কৈছে । লগতে এই তত্ব উপলব্ধি কৰি গৃহস্থ জীৱনৰ কৰ্ত্তব্য পালন কৰাৰ সমান্তৰাল ভাৱে পাৰমাৰ্থিক সাধনাৰ পথত অগ্ৰসৰ হোৱাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা কৰা শিষ্যৰ কৰ্ত্তব্য বুলিও কোৱা হৈছে। ( আগলৈ)